AFCON 2023: groep D, E en F
AFCON 2023: groep D, E en F
De kanshebbers, de kanslozen, en de spelers die je in de gaten moet houden
Welke landen komen ver tijdens de aankomende Afrika Cup? Wie zou je weleens kunnen verrassen? En op welke spelers moet je een extra oogje houden?
Van welke Malinese speler heeft Michel Doodeman een shirtje? Wie heeft volgens Wesley Victor Mak de mooiste spelersnaam? Naar wie kijkt Gilles Mbiye-Beya het meest uit? Wat heeft het Ayr United van Jan Willem Spaans met de Afrika Cup te maken? En aan welke underdog geeft Yordi Yamali zijn zegen?
Dit is deel 3 van de voorbeschouwing op AFCON 2023. Een vooruitblik op het mondiale toernooi waarin we het beste van Afrikaans voetbal kunnen aanschouwen. Vandaag groep D, E en F.
Enjoy.
Groep D
Met Algerije, Burkina Faso, Mauritanië en Angola lijkt dit niet per se een hele interessante groep. Algerije staat met kop en schouders boven de rest. Burkina Faso was verre van overtuigend in de kwalificatie – het land won slechts drie wedstrijden –, maar eindigde wel bovenaan de groep. Ze scoorden zelfs meer doelpunten dan een grootmacht als Kameroen.
Zet dat tegenover Mauritanië – in 2012 was het land nog een van de slechtste nationale teams ter wereld – en Angola – dat zich nipt wist te kwalificeren – en het moet vreemd lopen, wil Burkina Faso niet lachend tweede worden.
Wie gaan er direct door? Algerije en Burkina Faso.
Algerije - Woestijnvossen
Algerije blijft enigszins onder de radar op weg naar AFCON 2023, maar heeft echt een fantastische kwalificatie gespeeld: vijfmaal winst en één keer gelijkspel. Ze incasseerden slechts twee doelpunten en scoorden er zelf negen – wel tegen relatief makkelijke tegenstanders.
Ook op de Afrika Cup hebben ze gunstig geloot met Burkina Faso, Angola en Mauritanië. Ze staan op plek dertig van de Fifa wereldranglijst. Ter vergelijking: alleen Marokko (13), Senegal (20) en Tunesië (28) staan hoger op de ranglijst.
Kracht
Het land heeft getalenteerde spelers die wereldwijd uitblinken. Denk aan Ismaël Bennacer, recent hersteld van een zware knieblessure, en Riyah Mahrez die afgelopen seizoen voor zijn transfer naar Al-Ahli met Manchester City de treble won. Hun technische vaardigheden, snelheid en ervaring zijn van onschatbare waarde voor het team.
En op het middenveld is er méér dan genoeg keus, want naast Bennacer zijn ook Ramiz Zerrouki (Feyenoord), Houssem Aouar (Roma), Nabil Bentaleb (Lille), Sofiane Feghouli (Fatih Karagumruk) en jongeling Fares Chaibi (Eintracht Frankfurt) geselecteerd voor het elftal.
Uitdagingen
Ik kan niet echt een minpunt bedenken en op papier kijken we naar een halve finalist. Maar ik heb vaker gedacht dat Algerije ver kon komen, maar naast hun winst in 2019 was het eigenlijk allemaal best teleurstellend. Misschien wordt 2024 het jaar van de Algerijnen. De groepsfase komen ze sowieso door. Maar daarna is het 50/50.
Feitje
Tijdens het Wk van 1982 in Spanje verraste Algerije vriend en vijand door met 2-1 te winnen van West-Duitsland. Het was de eerste keer dat een Afrikaans team een Europese tegenstander versloeg op een wereldkampioenschap. De Algerijnen werden daarna wel keihard genaaid.
Ondanks twee overwinningen in drie duels, overleefde Algerije de groepsfase niet omdat West-Duitsland en Oostenrijk het in de laatste wedstrijd op een akkoordje gooiden (1-0). West-Duitsland kwam in de wedstrijd al snel op een 1-0 voorsprong en speelde vervolgens schaamteloos de bal rond de middencirkel rond, tot grote én terechte woede van de aanwezige Spaanse en Algerijnse fans.
‘Fuera, fuera,’ schreeuwden de Spanjaarden, terwijl de Algerijnen met bankbiljetten naar de spelers zwaaiden. Een Duitse fan verbrandde uit protest de vlag van zijn land. Na deze wedstrijd besloot de Fifa dat afsluitende groepswedstrijden op dezelfde dag en hetzelfde tijdstip gespeeld moesten worden, zoals we dat vandaag de dag nog steeds doen. Dankzij het Bedrog van Gijón.
Who to watch?
Ramiz Zerrouki en Ismaël Bennacer.
Burkina Faso - Les Étalons (de hengsten)
Dit is alweer de veertiende keer dat Burkina Faso meedoet aan de Afrika Cup. En dat hebben ze de laatste tijd helemaal niet onverdienstelijk gedaan. In 2017 werd het land derde en de laatste editie eindigde Burkina Faso op een vierde plek. Dat smaakt naar meer. Maar dan moeten ze wel hun zaakjes op orde krijgen. De kwalificatie ging tenslotte niet van een leien dakje.
Kracht
Bertrand Traoré is de grootste voetbalster in het team, maar laat je niet in de luren leggen door de afwezigheid van grote namen (vergeleken met landen als Senegal, bijvoorbeeld). Zo klopt Edmond Tapsoba van Bayer Leverkusen nadrukkelijk op de deur.
De 24-jarige verdediger staat momenteel bovenaan de Bundesliga met zijn team en zal de spil van de verdediging vormen. Tapsoba wordt vaak vergeleken met Jérôme Boateng vanwege zijn snelheid, kracht, slagvermogen en kalmte. Daarnaast pikt hij ook nog weleens een doelpuntje mee.
En vergeet de 21-jarige Dango Ouatarra niet. Bij zijn club Bournemouth staat hij meestal linksback, maar bij het nationale elftal vervult hij een veel aanvallendere rol. Dus ik ben zeer benieuwd hoe dat uitpakt.
Uitdagingen
Gezien de tegenstand in de groep – Algerije uitgezonderd – moet Burkina Faso zich schamen als ze de groepsfase niet overleven. Realistisch gezien moeten ze gewoon de volle zes punten pakken tegen Mauritanië en Angola. Het wordt pas echt lastig na de groepsfase. Als ze tweede worden kunnen ze namelijk landen als Tunesië, Zuid-Afrika en Mali in de achtste finales tegenkomen. En die zijn denk ik nog net een maatje te groot. Maar ik laat me graag verrassen.
Feitje
Burkina Faso was vroeger de Republiek Opper-Volta, ook wel de Republiek Boven-Volta, (République de Haute-Volta). Het was een zelf-besturende kolonie binnen de Franse Communauté en de opvolger van de Franse kolonie Opper-Volta, dat weer een onderdeel was van Frans-West-Afrika. In 1960 werd de republiek onafhankelijk en 14 jaar later, op 4 augustus 1984, werd het land door president Thomas Sankara hernoemd tot Burkina Faso: ‘het land van de onomkoopbaren’.
De bijnaam van het elftal, Les Étalons (de Hengsten) verwijst naar de legendarische hengst van prinses Yennenga, een iconisch figuur in de geschiedenis en mythologie van Burkina Faso. Yennenga wordt beschouwd als de moeder van het Mossi-volk, de grootste etnische groep in Burkina Faso. Volgens de legende was ze een bekwame krijger en de dochter van een koning. Ze was zo'n belangrijke vechter dat haar vader weigerde haar te laten trouwen. Sterker nog, hij sloot haar op.
Een van de ruiters van de koning hielp Yennenga, vermomd als man, te ontsnappen op haar hengst, een majestueus wit paard. Op een nacht, toen ze uitgeput was van het oversteken van een rivier, nam Yennenga's hengst haar mee het bos in. Ze ontmoette en raakte bevriend met een eenzame olifantenjager genaamd Riale. Toen hij Yennenga's vermomming doorzag, werden ze verliefd. Yennenga en Riale kregen een zoon die ze Ouedraogo noemden, wat ‘hengst’ betekent. Ouedraogo stichtte vervolgens het Mossi-koninkrijk.
Who to watch?
Dango Ouatarra.
Mauritanië - Al-Murabitun (de leeuwen van Chinguetti)
Mauritanië doet voor de derde keer mee aan de Afrika Cup en heeft nog nooit de groepsfase overleefd. Het land staat 105e op de Fifa wereldranglijst en ja, je moet ergens beginnen, maar nee, ik heb niet veel hoop dat ze dit toernooi erg ver gaan komen.
Kracht
De kwalificatie ging ze niet eens zo slecht af. Het middenveld is zwak, de verdediging onervaren, en het grootste gevaar zal moeten komen van spits Aboubakar Kamara van Al-Jazeera. Kamara werd topscorer in de kwalificatiegroep met drie goals in zes wedstrijden en heeft in totaal in achttien wedstrijden acht goals voor zijn land gescoord.
Uitdagingen
Ik ben zelf erg benieuwd naar linksback Lassana Diakhaby. De 28-jarige geboren Parijzenaar wist promotie af te dwingen met twee verschillende clubs – Rodange in Luxemburg en Martigues in Frankrijk – speelt momenteel voor Versailles in de derde divisie van Frankrijk. Als er iemand is die weet om van tegenspoed voorspoed te maken, dan is hij het wel. Ik hoop dat zijn ervaring de verdediging naar een hoger niveau kan tillen en zijn mentaliteit Mauritanië net dat extra steuntje in de rug geeft om er drie leuke groepswedstrijden van te maken.
Feitje
Mauritanië speelde z'n eerste officiële wedstrijd op 11 april 1963 tegen Congo. Er werd met 6-0 verloren. Het land zou z'n eerste wedstrijd pas zeventien jaar later winnen, op 12 oktober 1980. Toen werd Mali met 2-1 verslagen. Dat terwijl Mauritanië in de jaren daarvoor met 11-0 en 6-0 van Mali verloor.
Who to watch?
Lassana Diakhaby.
Angola - Palancas negras (zwarte sabelantilopes)
Met een 117e plek op de Fifa wereldranglijst verwacht ik niet veel van Angola. Het helpt ook niet dat sterspeler Mbala Nzola van Fiorentina heeft bedankt. De druk ligt nu op de schouders van aanvaller Gelson Dala, maar of hij dat aan kan? Only time will tell.
Kracht
Maar laten we niet vergeten: Angola heeft de Afrika Cup gehost, heeft een Wk gespeeld en het land heeft Pedro Gonçalves. De Portugese coach is het geheime wapen van Angola. Hij is al sinds 2015 actief in het land. Eerst bij 1º de Agosto waar hij de leiding had over de teams onder 15 en onder 17, en later het Angolese kampioenschap won. In 2018 werd hij bondscoach van Angola onder 17. In hetzelfde jaar won hij de Cosafa Cup en regisseerde hij Angola's allereerste kwalificatie voor het Wk onder 17, gehouden in 2019.
Na het coachen van de U-20- en U-23-teams, werd Gonçalves bondscoach van Angola. Mede dankzij hem kwalificeerde Angola zich voor het African Nations Championship (CHAN). En in september 2023 schreef hij opnieuw geschiedenis door het Angolese nationale team te kwalificeren voor AFCON 2023, waarmee hij de enige trainer van Angola werd die zich kwalificeerde voor zowel het CHAN als de AFCON. Hij is een Angolees geluksamulet.
Feitje
Geen feitje, maar een filmpje van het historische moment dat de Angolese aanvaller Awká in 2005 de 1-0 tegen Rwanda maakt. Met die goal kwalificeerde Angola zich voor het Wk van 2006. En wat een parel is het.
Who to watch?
Bruno Paz, de middenvelder van Konyaspor.
Maandag 15 januari
Algerije - Angola
Dinsdag 16 januari
Burkina Faso - Mauritanië
Zaterdag 20 januari
Algerije - Burkina Faso
Mauritanië - Angola
Dinsdag 23 januari
Angola - Burkina Faso
Mauritanië - Algerije
Wat denkt Wesley Victor Mak?
Als kind had ik al een voorliefde voor lijstjes, vreemde talen en voetbal in alle soorten en maten. Voorafgaand aan ieder internationaal eindtoernooi stelde ik een grote Excel-lijst samen gevuld met denkbeeldige spelers met denkbeeldige namen die ik met mijn toenmalige talenkennis zo realistisch mogelijk probeerde te laten lijken. De Africa Cup vormde geen uitzondering: elke januari zat ik achter de ronkende Toshiba-laptop van mijn vader als een soort amateur-bondscoach selecties te vullen met de onvermijdelijke Touré’s, Traoré’s en Diallo’s.
Ik bewaarde het mooiste altijd voor het laatst, dus wachtte de selectie van Angola vaak tot vlak voor de aftrap van de openingswedstrijd. Afrikanen met Portugese (voetbal)namen, mooier wordt het niet. Deze editie van de Africa Cup is extra genieten, want bondscoach Pedro Gonçalves heeft onder meer Tó, Mabululu en Estrela (letterlijk te vertalen als ‘ster’) opgeroepen, terwijl middenvelder Manuel Luis da Silva Cafumana op noppen door het leven gaat onder de fantastische voetbalnaam ‘Show’.
Het grootste talent van Angola (en niet geheel toevallig actief bij het Italiaanse Cagliari) is mijn persoonlijk favoriet: Zito Luvumbo is buitenspeler van beroep en werd 21 jaar geleden geboren in Palanca, een buitenwijk van hoofdstad Luanda, vernoemd naar de lokale reuzensabelantilope. Met dat dier is Zito dan ook het best te vergelijken: razendsnel en liever niet tegen te komen in de kleine ruimte. En geef toe: Zito André Sebastião Luvumbo is simpelweg ook een verrukkelijke naam.
Groep E
Dit is de leukste groep van de hele Afrika Cup. De poule des doods, zo zou je kunnen stellen, want alle vier de landen zijn dark horses: Tunesië, Mali, Zuid-Afrika en ook Namibië.
De Adelaars van Carthago hebben mooie uitschieters – overwinningen op Egypte in vriendschappelijke wedstrijden, een gelijkspel tegen Denemarken en een overwinning op Frankrijk tijdens het Wk – maar zijn over het algemeen toch wat wisselvallig. Mali is eigenlijk de chronische underperformer op grote toernooien, als je kijkt naar de spelers die ze hebben, en Zuid-Afrika kan altijd voor verrassingen zorgen. Namibië sneeuwt wat onder in het voetbalgeweld en met een 115e plek op de Fifa wereldranglijst verwacht ik ook niet veel van ze. Tunesië, Mali en Zuid-Afrika zullen gaan strijden om toegang tot de knock-out fase.
Wie gaan er direct door? Even valsspelen: ik denk dat Tunesië, Mali en Zuid-Afrika alledrie doorgaan.
Tunesië - Adelaars van Carthago
Tunesië wist zich vrij snel te kwalificeren voor AFCON 2023 (viermaal winst, één keer gelijk en één wedstrijd verloren), maar het bleef tot het laatste moment spannend of ze zouden eindigen als eerste of tweede in de groep. Ze eindigden met evenveel punten, een gelijk doelsaldo en net zoveel gescoorde goals als Equatoriaal-Guinee. Gelukkig was het onderlinge resultaat wel in hun voordeel. Uit verloor Tunesië met 1-0, maar thuis rolden ze Equatoriaal-Guinee met 4-0 op.
Kracht
Tunesië gedijt op het middenveld. Het land beschikt over een aantal spelers die momenteel actief zijn in Europese topcompetities, waaronder Ellyes Skhiri (Eintracht Frankfurt) en Aïssa Laïdouni (Union Berlin). Dat biedt hoop.
Uitdagingen
Aan de ene kant behalen de Tunesiërs veelbelovende resultaten (gelijkspel tegen Algerije, overwinning op Egypte), was de kwalificatiereeks heel goed en zijn ze het derde beste Afrikaanse land dat meedoet aan AFCON (28e op de Fifa wereldranglijst), maar aan de andere kant zijn de verliezen tijdens de Aziatische tour, onder meer tegen Japan en Zuid-Korea, zorgwekkend.
De Adelaars wonnen hun eerste en enige AFCON-titel in 2004. En als ze dit jaar ver willen komen, moet Tunesië echt scherper zijn dan tijdens de laatste editie, waar ze in de kwartfinale werden uitgeschakeld door Burkina Faso.
Ieder toernooi noem ik Tunesië weer m'n dark horse – volgens mij heb ik dat tijdens de voorbeschouwing voor het Wk in Qatar ook gedaan – en zonder twijfel stelt het land me telkens teleur. Wetende dat Hannibal Mejbri er dit keer ook niet bij is – hij heeft vriendelijk bedankt vanwege een mogelijke transfer – en lering trekkende uit het verleden, temper ik dit jaar mijn verwachtingen. Beter nog, ik zet laag in. Tunesië overleeft de groepsfase, maar daarna is het klaar.
Feitje
In 1973 won Tunesië de Palestina Cup. Door de lange onderbreking van de Arabische beker tussen 1966 en 1985, werd de Palestina Cup in 1972, 1973 en 1975 gehouden als tijdelijke vervanger. Aan het toernooi van ‘73 deden in totaal tien landen mee: Egypte, Noord-Jemen, Palestina, Syrië, Algerije, Irak, Libië, Zuid-Jemen en de Verenigde Arabische Emiraten.
Who to watch?
Aanvoerder en spits Youssef Msakni.
Mali - Les Aigles (de adelaars)
In de kwalificatie had Mali het nooit echt moeilijk. Vijf wedstrijden werden gewonnen en eentje ging verloren. Met een jonge en hongerige ploeg vol talenten als Yves Bissouma (Spurs), Amadou Haidara (Leipzig) en Dorgeles Nene (Salzburg) heb ik er vertrouwen in dat ze voor opschudding en sensatie zullen zorgen in de groep door voor Tunesië te eindigen.
Kracht
Bissouma is een van de meest dynamische middenvelders in het Europese voetbal. Zijn vermogen om het middenveld te controleren, zijn balbeheersing, zijn behendigheid in kleine ruimtes… Ik kan nog wel even doorgaan. Hij is niet alleen technisch vaardig, maar ook een fysieke en robuuste speler. Een teamspeler, altijd bereid om extra inspanning te leveren voor het collectieve succes van zijn team. En naast hem op het middenveld vinden we ook nog Doudou Haidara. De speler van Leipzig is minstens net zo dynamisch als Bissouma en kan met zijn snelle runs en vlijmscherpe tackles het verschil maken.
De verdediging is ook op orde voor Mali, met aanvoerder Hamari Traoré, de rechtsback van Real Sociedad, en Massadio Haïdara van Lens (speelde dit seizoen niet alle wedstrijden, maar blijft een ervaren rot).
En bedenk dan dat Mohamed Camara (Monaco), Adama Traore (Hull City) en Lassana Coulibaly (Salernitana) ook allemaal voor Mali uitkomen. Het enige jammere is dat Mali geplaagd wordt door blessures. Onder meer Cheick Doucoure (Crystal Palace) – die van grote waarde was tijdens de kwalificatiereeks – is daardoor afgevallen. Toch denk en hoop ik dat Mali ver komt. Fingers crossed.
Uitdagingen
Ik moet wel eerlijk bekennen: de laatste vier AFCONs eindigde Mali op de 10e, 11e en 12e plek. Crosses fingers more tightly.
Feitje
Mali maakte in 1972 z'n debuut in de Africa Cup of Nations. Het land haalde toen gelijk de finale, waar helaas met 2-3 verloren werd van Congo. Maar wel een wereldprestatie voor een debutant.
Who to watch?
Yves Bissouma.
Zuid-Afrika - Bafana Bafana
De kwalificatie van Zuid-Afrika was net anders dan die van andere teams. Het land zat namelijk in de groep met Zimbabwe, die nog steeds geschorst zijn door de Fifa vanwege inmenging van de regering bij de besluitvorming op voetbalniveau. Zuid-Afrika had daardoor maar twee tegenstanders, Marokko en Liberia.
Liberia laatste legde zowel Marokko als Zuid-Afrika geen strobreed in de weg, dus plaatsing was appeltje eitje voor Bafana Bafana. Overigens versloeg Zuid-Afrika Wk halve finalist Marokko tijdens de kwalificatie. Talking about surprises.
Het is een land dat je niet achteloos opzij kan schuiven. En in ieder andere groep zou niemand twijfelen dat ze doorgaan, maar ik snap dat met Mali en Tunesië als grootste vijanden, sommige mensen twijfelen en weinig vertrouwen. Ik ben hier om je te zeggen: HEB VERTROUWEN. Vergeet niet dat de beste als derde geplaatste teams ook doorgaan naar de knockouts, en met de wisselvalligheid van Tunesië en het onderpresteren van Mali op grote toernooien liggen er kansen voor Zuid-Afrika.
Feitje
Zuid-Afrika is het eerste Afrikaanse land dat een Wk voetbal hostte. Het Wk van 2010 uiteraard, dat zo jammerlijk eindigde voor Nederland.
Who to watch?
Ik ken heel weinig spelers van Zuid-Afrika bij naam. Het spijt me. De enige die gelijk in m'n hoofd komt is Percy Tau. We kennen de aanvaller van z'n Belgische uitleenbeurten (hij stond onder contract bij Brighton, maar die leende hem drie jaar achter elkaar uit aan achtereenvolgens Union, Brugge en Anderlecht) en sinds 2021 speelt hij in Egypte.
Hij heeft eigenlijk nooit aan de hooggespannen verwachtingen kunnen voldoen (stond te boek als groot talent), maar de beste man is inmiddels 29, heeft (hopelijk) meer rust in z'n hoofd en hart, en ik heb het gevoel dat hij dit toernooi belangrijk gaat zijn voor Zuid-Afrika. In de CAF Champions League is hij on fire. Zijn passes en voorzetten zijn chef's kiss.
Namibië - Brave Warriors
Iedereen die Namibië onderschat, is op zoek naar problemen. Ja, ik denk dat ze als vierde zullen eindigen in de groep. Maar nee, ik denk absoluut niet dat ze het hun tegenstanders makkelijk zullen maken.
Kracht
De Brave Warriors schakelden in de kwalificaties bijna Kameroen uit – door van de vijfvoudig kampioenen te winnen en gelijk te spelen – met behulp van twee van de beste aanvallers van de Zuid-Afrikaanse PSL (Premier Soccer League): Peter Shalulile, topscorer bij Zuid-Afrikaanse kampioenen Mamelodi Sundowns, en Deon Hotto, de ervaren (aanvallende) middenvelder van Orlando Pirates. Mali, Tunesië en Zuid-Afrika zijn gewaarschuwd.
Uitdagingen
Namibië deed drie keer eerder mee aan de Afrika Cup, maar wist nooit een wedstrijd te winnen. Eens moet de eerste keer zijn, toch?
Feitje
Het nationale elftal van Namibië bestaat sinds 1990 en heeft sinds de oprichting 21 trainerswissels gehad verdeeld over 19 verschillende bondscoaches. De huidige bondscoach, Collin Benjamin, staat sinds 2022 aan het roer. Als voetballer bracht hij het grootste deel van zijn carriere door bij HSV (2001 - 2011) en hij is de enige Namibische speler die ooit in de Champions League heeft gespeeld.
Who to watch?
Spits Peter Shalulile.
Wedstrijden:
Dinsdag 16 januari
Tunesië - Namibië
Mali - Zuid-Afrika
Zaterdag 20 januari
Tunesië - Mali
Zondag 21 januari
Zuid-Afrika - Namibië
Woensdag 24 januari
Namibië - Mali
Zuid-Afrika - Tunesië
Wat denkt Michel Doodeman?
Thuis, in het rommelhok waarvan ik al sinds ik in dit huis woon zweer dat ik het écht een keer grondig op ga ruimen, liggen twee grote dozen met voetbalshirts. Het zijn souvenirs van vakanties, aandenkens aan kortstondige bevliegingen uit mijn jeugd en herinneringen aan bepaalde periodes. Dat is vooral waarom ik het leuk vind om shirts te verzamelen; omdat ze me doen denken aan specifieke plekken, avonden of tijden.
Een van de shirts - waarschijnlijk het meest ‘niche’ shirt uit de verzameling - is een felgeel tenue van Mali, met ‘Haidara’ als opdruk. Het is een herinnering aan de zomer van 2019, toen ik veel naar Neutrale Kijkers luisterde, zeeën van tijd had en een paar keer naar de Afrika Cup keek in Cafetaria de Prins op de manier waarop het bedoeld is: met lauw geworden snacks voor me en luidruchtig commentaar om me heen.
Ik kocht een shirt van de Malinees Amadou Haidara omdat ik vrij zeker wist dat hij een superster zou worden, zoals je soms heel even heel zeker van iets kan zijn als je maar genoeg tijd hebt om erover na te denken. Haidara speelt nog altijd bij Red Bull Leipzig en is nog altijd een erg goede, veelzijdige box-to-box-middenvelder, maar een superster kan ik hem niet noemen. Toch ga ik weer speciaal zitten voor ‘Doudou’, al is het maar om herinneringen op te halen aan die lange, mooie zomer.
Groep F
In een groep met Congo, Tanzania en Zambia lijkt Marokko de onbetwistbare nummer één. Op papier heeft Marokko het sterkste team. Hun internationale ervaring en tactische discipline onder coach Walid Regragui maken hen tot een sterke kandidaat voor de eerste plaats in de groep.
Maar ook Congo heeft in het verleden sterke prestaties laten zien en vormen een uitdaging voor elk team in hun groep. Ze staan bekend om hun fysieke speelstijl waar lastig onderuit te voetballen is. Daarnaast heeft Tanzania een aantal erg getalenteerde spelers en heeft Zambia in 2012 bewezen dat ook de underdog AFCON kan winnen.
Het is niet zo'n lastige poule als groep E, maar heeft wel de potentie voor vuurwerk.
Wie gaan er direct door? Marokko en Zambia.
Marokko - the Atlas Lions
Afrikaanse voetbal is door Marokko weer op de wereldkaart gezet, na de prachtige prestatie tegen Europese zwaargewichten tijdens het Wk in Qatar. Daar willen de Marokkanen op voortborduren. Met topspelers als Achraf Hakimi, Sofyan Amrabat en Hakim Ziyech heeft het team zowel aanvallende kracht als een solide verdediging.
Ze wonnen drie van hun vier wedstrijden in de kwalificatie (één keer verloren van Zuid-Afrika, remember), dus dat is op zich een prima resultaat, maar Marokko heeft niet zo'n goede track record in de AFCON. De competitie werd één keer gewonnen, in 1976, en in de halve eeuw die volgde, was het eigenlijk drie keer niks.
Kracht
Ik hoef niet uit te wijden over de selectie: spelers als Azzedine Ounahi en Yassine Bounou staan nog op ons netvlies gebrand, evenals de rust die bondscoach Regragui uitstraalt. Ik kijk ernaar uit om Noussair Mazraoui weer in actie te zien. Hij is snel, technisch, en kan op de rechterflank eigenlijk alles. Zijn lengte en behendigheid maken hem ook moeilijk te passeren voor tegenstanders en als Mazraoui in goede doen is, is hij van grote waarde voor het Marokkaanse elftal.
En natuurlijk Sofyan Amrabat, die tijdens het Wk ook een van de uitblinkers was. De middenvelder staat bekend om zijn veelzijdige en dynamische speelstijl. Met zijn fysieke aanwezigheid op het middenveld kan hij duels winnen, het spel naar voren sturen, en tegelijkertijd zijn verdedigende werk uitvoeren. Hij lijkt soms wel een tovenaar op het veld. Nu al zin in.
Ik kijk zelfs uit naar Achraf Hakimi Dat gedoe met zijn ex-vrouw, beschuldiging van verkrachting en anti-homo-spreekkoren hebben een vieze smaak achtergelaten, maar goed, dat zegt verder niets over z'n voetbalkwaliteiten. Buitengewoon snelle en technische flankspeler. Zijn snelheid maakt hem effectief in zowel verdedigende herstelacties als aanvallende runs.
Marokko heeft gewoon een solide team. Ze hebben het op het Wk al laten zien en willen nu dat kunstje herhalen. Terecht zijn ze een van de favorieten voor de titel.
Zoals Regragui tijdens het Wk in Qatar zei voor de wedstrijd tegen Portugal: ‘You can have less money […], but if you want it badly enough, you can make it'. Marokko wil het. En ze kunnen het.
Who to watch? Amine Adli. De kleine maar behendige vleugelaanvaller van Bayer Leverkusen speelde als jeugdinternational voor Frankrijk, maar maakte afgelopen zomer de switch naar Marokko. Ik ben fan.
Democratische Republiek Congo - Les Léopards (de luipaarden)
Congo heeft een redelijk sterke selectie met verdediger Chancel Mbemba van Olympique Marseille (wie kent hem nog van Newcastle United?) als aanvoerder. Ondanks dat ze zich in 2021 niet kwalificeerden voor het toernooi, is de samenstelling van het team amper gewijzigd. In de kwalificatie eindigden ze bovenaan hun groep, maar het was verre van overtuigend of leuk om naar te kijken. Congo verloor ook twee keer in een relatief makkelijke poule met Mauritanië, Gabon en Soedan.
Kracht
Ze zullen waarschijnlijk defensief spelen vanuit het middenveld, waar Samuel Moutoussany (Nantes) en Charles Pickel (Serie B met Cremonese). Die twee hebben de ondankbare taak om de wankele verdediging te beschermen.
Op het puntje van het middenveld staat ook het beruchte voormalige wonderkind Gael Kakuta (Amiens), wiens transfer naar Chelsea hem een schorsing van vier maanden opleverde en de club een transferverbod. Hij scoorde één keer tijdens de kwalificatie en hoopt dat aantal tijdens AFCON minimaal te verdubbelen.
Mijn mening: Congo heeft het potentieel om goed te presteren, maar is te inconsistent om een wedje op te leggen en de spelers zijn het nét niet.
Wie het wel is, is Silas Katompa Mvumpa. Deze aanvaller van Stuttgart, vaak ingezet als rechtsbuiten of centrale aanvaller, kenmerkt zich door directe dribbels, verdedigers één-op-één uitspelen en zijn neusje voor goals – heerlijk cliché. Zijn snelheid maakt hem een constante dreiging voor tegenstanders, vooral in situaties van counter-aanvallen. Is dit seizoen onmisbaar voor Stuttgart. Hun huidige derde plek in de Bundesliga schuif ik voor 80 procent in de voeten van Silas. Ja, beetje overdreven, maar wat ik wil zeggen is: hij is goed. En de troef van Congo.
Feitje
In 1974, toen Congo nog bekend stond als Zaïre won het land op bijzondere wijze de Afrika Cup. De finale werd in Cairo tegen Zambia gespeeld en eindigde na blessuretijd in 2-2. Van verlenging en penalties was toen nog geen sprake, dus werd een paar dagen later de wedstrijd opnieuw gespeeld. Congo (Zaïre) won toen met 2-0 en kroonde zichzelf kampioen van Afrika.
Datzelfde jaar speelde Congo ook het Wk in Duitsland. Daar kleeft nog een treurig staartje aan: Ndaye Mulamba is living like a pauper 44 years after Zaire red-card farce.
Who to watch?
Silas.
Wat denkt Gilles Mbiye-Beya?
De voorbije jaren waren voor de Congolese nationale ploeg een periode van onzekerheid en instabiliteit, iets wat niet ongekend is voor het land. Een kwalificatie voor het WK verliezen aan Marokko was geen schande, wel een reality check. Het verschil tussen beide landen kon op 29 maart 2022 niet groter zijn. Op voetballend, organisatorisch en bestuurlijk vlak lagen de landen kilometers verder uit elkaar dan in het echt.
Desondanks zijn er de laatste jaren stappen gezet bij de FECOFA, babystapjes welteverstaan. Een normalisatie-comité werd door de FIFA ingesteld om de professionalisering van de Congolese voetbalbond te vrijwaren van corruptie, een nieuwe kledijsponsor in Umbro zou voor het eerst in jaren moeten zorgen voor een universeel shirt en administratieve rechtzettingen moeten ervoor zorgen dat enkele nieuwe spelers eindelijk kunnen uitkomen voor de Democratische Republiek Congo.
Een van deze spelers is Silas Katompa Mvumpa, eerder bekend als Silas Wamangituka. De rechtsbuiten speelt sinds augustus 2019 voor Stuttgart, waar hij in zijn eerste seizoen mee debuteerde en ondertussen basisspeler is in de Bundesliga. De snelle rechtsbuiten won 3 keer de Young Player Of The Month award in zijn eerste seizoen in de Duitse hoogste klasse en is sindsdien niet meer weg te denken bij de ‘Verein für Bewegungsspiele’.
In een rijkelijk gevulde voorhoede met Simon Banza, Théo ‘Messi’ Bongonda & Yoann Wissa, zal hij mee op zoek gaan naar een succesvolle campagne en een statement wedstrijd tegen de ontembare leeuwen.
Eentje om naar uit te kijken.
Zambia - Chipolopolo (koperen kogels)
Het bewijs dat de ultieme underdog ook een toernooi kan winnen. Zambia eindigde bovenaan in hun kwalificatiegroep en boekte sterke resultaten tegen Ivoorkust, de Comoren en Lesotho.
De Chipolopolo wonnen vier van hun zes wedstrijden en verloren slechts één keer in de kwalificatie. Vooral de indrukwekkende thuiswedstrijd tegen Ivoorkust viel op. De uitwedstrijd werd met 3-1 verloren, maar Zambia sloeg terug in de return en versloeg de Elephants thuis met 3-0. Dat leverde ze de eerste plek in de groep op.
Je weet wat ze zeggen: een goed begin is het halve werk. Mede door de kwalificatie en een nostalgische hunkering naar 2012 is Zambia, naast Mali, mijn tweede ‘dark horse’. Marokko is een lastige tegenstander, maar Zambia heeft nog nooit verloren van Congo (in vijf wedstrijden) en de laatste drie keer dat er tegen Tanzania werd gespeeld, waren de Zambianen ook victorieus.
Kracht
Zambia staat traditioneel bekend om hun aanvallende en dynamische speelstijl. Het team heeft de neiging om te vertrouwen op snelheid en behendigheid. Mijn ogen zijn daarom dit keer niet gericht op de bondscoach, maar op Patson Daka. Ik heb hem niet heel vaak zien spelen, maar juist daarom ben ik extra nieuwsgierig. Daka wordt geprezen als een aanvaller met een natuurlijke neiging om doelpunten te scoren. Hij onderscheidt zich door zijn snelheid, wendbaarheid en klinische afwerking. Bij Salzburg scoorde hij aan de lopende band, dat is nu bij Leicester wel minder, maar desalniettemin is hij een van de meest prominente aanvallers van Afrika.
De twee flankspelers Fashion Sakala (AL-Fayha) en Lameck Banda (Lecce) maken het aanvallende trio met Daka compleet. Met 19 interlandgoals tezamen zijn dit niet te onderschatten goaltjesdieven.
Feitje
In 2012 won het Zambiaanse nationale voetbalelftal de Afrika Cup. Deze overwinning was niet alleen bijzonder omdat het de eerste keer was, maar ook vanwege de historische en emotionele context.
In 1993 leed Zambia een tragische vliegtuigramp waarbij bijna het gehele nationale voetbalteam om het leven kwam. Dit gebeurde nabij de kust van Gabon, op weg naar een WK-kwalificatiewedstrijd. De overwinning in 2012, die plaatsvond in Libreville, Gabon, slechts enkele kilometers van de crashsite, werd gezien als een eerbetoon aan de spelers die in 1993 waren omgekomen. Zambia versloeg Ivoorkust in een dramatische penaltyreeks, waarbij Stoppila Sunzu het winnende doelpunt maakte.
En klein extraatje: de koperen kogels stonden in de jaren 1980 bekend als de ‘KK 11’, vernoemd naar Dr. Kenneth Kaunda, de toenmalige president.
Who to watch?
Patson Daka.
Wat denkt Jan Willem Spaans?
Ayr - Om 14.53 uur laat ik de deur van mijn studentenkamer in het slot vallen. Zwijgend – wie elkaar de hele week spreekt, heeft zaterdagmiddag niks te vertellen – gaan mijn maat en ik op in de bescheiden menigte. Om 14.59 uur ontgrendelt een steward met een muts één van de gammele tourniquetjes. Luttele tellen later gaat de bal rollen. Twee uur later beweegt de meute zich in omgekeerde richting. Altijd verkleumd, meestal boos.
In een Schots provinciestadje is de wereld heel klein en geregeld. Het is daar dat ik mijn liefde ontwikkelde voor de Afrika Cup, een mondain, veelkleurig, knotsgek en ultiem chaotisch toernooi. Bladerend door de selecties van dit jaar – altijd heerlijke samenraapsels van voetbalnomaden– maakte mijn hart een sprongetje bij de naam van Frankie Musonda van Zambia.
Musonda speelt bij Ayr United. Als verdediger heeft hij te maken met de aanvallers van Raith Rovers, Arbroath en Greenock Morton. Voor 2.000 tierende toeschouwers moet hij aan het werk, als een veredelde dompteur tegenover kroegtijgers. Het is een grote stap naar de wondere wereld van de Afrika Cup. Salah! Osimhen! Guirassy! Only in Africa, bij uitstek het continent der underdogs.
Een maand lang zullen de beste aanvallers van Europa doodsangsten veroorzaken. Bij hun Europese clubs welteverstaan, die pruilend hun beste spelers afstaan. Zo bang als de Europeanen zijn, zo vol bravoure zullen de mindere goden ten strijde trekken. Salah tegen Musonda, op een Ivoriaanse steppe. Mijn centen staan op de underdog. Hup Zambia, hup Frankie.
Tanzania - Taifa Stars
Tanzania staat op de 121e plaats op de wereldranglijst van de Fifa en is een van de buitenstaanders dit toernooi. Voor mij zijn ze een gigantisch vraagteken. Het enige dat ik zeker weet, is dat de bondscoach Algerijns is en Adel Amrouche heet – en dat ik Amrouche een prachtige familienaam vind.
Kracht
Amrouche zou een soort van tactisch meesterbrein zijn, althans, zo wordt hij vaak beschreven. Dat komt waarschijnlijk voort uit het feit dat ze op één puntje Egypte hebben ontlopen. Maar of dat tactisch accumen of gewoon geluk was, durf ik niet te zeggen.
Hun bekendste en belangrijkste speler is – denk ik – spits Mbwana Samatta. Hij is de eerste en enige Tanzaniaan die ooit in de Premier League (Aston Villa) onder contract stond, speelde en ook scoorde. Baba Yordi zal hem vast kennen, want Samatta speelde drie seizoenen bij aartsvijand Fenerbahce en maakt sinds 2023 de Griekse competitie onveilig bij PAOK. We zullen hem vast nog tegenkomen in Yordi's nieuwe podcast. En hij is dus ook de aanvoerder van Tanzanië.
Het spijt me, jongens. Meer heb ik niet over Tanzanië. Zoals ik al zei: groot vraagteken.
Feitje
Tanzania is een samentrekking van twee landen, Tanganyika en Zanzibar. Beide landen hadden een nationaal voetbalelftal. De Republiek Tanganyika was een land in Afrika, dat ongeveer overeenstemde met het vasteland van het hedendaagse Tanzania, dus zonder de eilanden Zanzibar en Pemba.
Het gebied was vóór de Eerste Wereldoorlog een Duitse kolonie en heette Duits-Oost-Afrika. Volgens het Verdrag van Versailles werd Duits-Oost-Afrika opgedeeld in verschillende delen, waarvan het grootste deel in Britse haden kwam, onder de naam Tanganyika. Hierbij werd ook het links rijden ingevoerd.
Who to watch?
Ja, uiteraard Mbwana Samatta.
Wedstrijden:
Woensdag 17 januari
Marokko - Tanzanië
Congo - Zambia
Zondag 21 januari
Marokko - Congo
Zambia - Tanzanië
Woensdag 24 januari
Tanzanië - Congo
Zambia - Marokko
Wat denkt Yordi Yamali?
Les Léopards zijn terug en mijn favoriet voor de eindoverwinning. Na het tijdperk van Ibengé was het even zoeken voor de Democratische Republiek Congo, met als dieptepunt het missen van de vorige Afrika Cup, maar ze zijn terug. En het is precies 50 jaar na hun laatste toernooiwinst.
Ik ben een liefhebber van symboliek en altijd gek op de underdog. In goede tijden swingt de D.R.Congo, maar stuit altijd op een grootmacht die op basis van toernooi-ervaring net aan het langste eind trekt. Maar dit jaar zal alles anders zijn.
De meeste twijfels over mijn keuze liggen bij de Franse coach Sébastien Desabre, de 47-jarige Fransman uit Valence stapt altijd in langdurige projecten die hij nooit afmaakt. Maar misschien is een relatief kort project daarom wel de sleutel tot succes.
De selectie bestaat bijna uitsluitend uit spelers in hun prime qua leeftijd, met mijn eigen Cédric Bakambu als de oudste in de groep. De ploeg mist eigenlijk maar één ding, en dat is een tiener die als joker kan dienen, maar dat mag de pret niet drukken. Les Léopards gaan de beker winnen en zich vervolgens plaatsen voor het WK van 2026.
Doorkronkelen is een gratis wekelijkse nieuwsbrief die in stand wordt gehouden door lezers. Wil je me steunen? Overweeg dan om een betaald abonnement te nemen of via Bunq.me een (kleine) donatie te doen. Cheers!
Mali is mijn ‘dark horse’ dit toernooi (samen met Zambia). Dit was hun ‘road to AFCON’.