De Spartanen van Laconië
Verder: toevallige renaissance, het soft power project van Saoedi-Arabië en een Trumpiaanse aanklacht
Voetballiefhebber,
‘Bij Sparta voltrekt zich in de schaduw van Feyenoord een stille sensatie’ schreef NRC op 2 april.
‘Een toeschouwer zegt het met enig opportunisme, op de derde verdieping van Het Kasteel, zondagmiddag na de 3-1 thuisnederlaag van Sparta tegen Feyenoord. ‘Volgend jaar gaan we met twee Rotterdamse clubs Europa in.’’
Opportunisch, zo leek het twee maanden geleden inderdaad, maar inmiddels is Sparta ondanks de late gelijkmaker van FC Twente afgelopen donderdag wel heel dicht bij Europees voetbal. Een hele prestatie voor de afgelopen jaren geplaagd werd door sportieve en bestuurlijke misstappen. Afgelopen seizoen werd er ternauwernood degradatie ontweken, maar inmiddels is de feniks herrezen en floreren de Kasteelheren.
Eigenlijk heeft de club uit Rotterdam flink wat gelijkenissen met hun naamgenoten: de Spartanen uit het voor-Christelijke Laconië. Gevaarlijk in de omschakeling, vol energie en doorzettingsvermogen, een goede defensieve organisatie en karakter en humor.
De Spartaanse filosofie, ook wel bekend als het Spartaanse ethos, verwijst naar de unieke set waarden en overtuigingen die kenmerkend waren voor de oude Griekse stadstaat. Het Spartaanse ethos draaide voornamelijk om militaire discipline en fysieke kracht. Het was een krijgerscultuur, en de belangrijkste focus lag op training en bekwaamheid. Alle mannelijke burgers werden van jongs af aan getraind in de kunst van oorlogsvoering en fysieke kracht. De militaire dienst was verplicht en het Spartaanse leger, bekend als de hoplieten, werd gevreesd om hun discipline en slagvaardigheid.
Gehoorzaamheid aan de staat en het collectief belang stonden hoog in het vaandel. Persoonlijke belangen en verlangens waren ondergeschikt aan het welzijn van de staat. Ondergeschikt aan het welzijn van het team? Spartanen werden aangemoedigd om te handelen in het belang van Sparta als geheel. Overdaad en luxe werden ontmoedigd, en eenvoud en terughoudendheid gewaardeerd. Tegelijkertijd was er ruimte voor individuele klasse en heldendom. Creatieve vrijheid, zou je kunnen stellen.
Maar nog belangrijker in de Spartaanse samenleving waren fysieke kracht, mentale weerbaarheid en uithoudingsvermogen. Het vermogen om te blijven vechten, zelfs bij tegenslagen, en het volhouden tot de laatste man valt, zijn essentieel. Volhouden tot het laatste fluitsignaal.
Lichamelijke training en atletiek waren van groot belang, en werden beschouwd als essentieel voor het kunnen vervullen van militaire taken en het behoud van een sterke en gezonde bevolking. De juiste mensen, met de juiste mentaliteit, op de juiste plek, op het juiste moment.
Bij Sparta hebben ze daar twee jaar geleden echt een slag in geslagen. Onder meer door bijvoorbeeld een ander scoutingbeleid, zo vertelt technisch directeur Gerard Nijkamp aan NRC.
Al is het startpunt een analyse geweest hoe de club zich wil profileren, vertelt Nijkamp. ‘Wie zijn de mensen die hier op zondag in het stadion zitten? Wat willen zij hier zien? Wat hoort bij het karakter van deze club en wat hoort bij deze buurt?’ Daar kwam uit dat ze ‘fysiek straatvoetbal’ nastreven.
Dat is wat in Rotterdam-West past, zegt Nijkamp. ‘Het vroegere straatvoetbal zie je hier nog echt terug, ook bij ons in de opleiding.’ Dus dribbelen, acties maken, met lef spelen. ‘Bij straatvoetbal hoort dominantie, durf, bravoure. Dat hoort ook bij deze club, anders zijn, anders denken.’
Voetbal op z'n Spartaans.
En als we het over karakter en humor hebben? Ook daar zijn er gelijkenissen. Ik bedoel, de oprichting van de club in 1888 leest als een 1 aprilgrap en de Spartanen hebben zelfs een vorm van humor die naar hen vernoemd is: Lakonische humor. Korte, pittige uitspraken die weinig woorden nodig hebben om een punt te maken zonder je druk te maken. Laconiek reageren. Je kent het wel.
Denk bijvoorbeeld aan koning Philip II van Macedonië, die nadat hij het zuiden van Griekenland was binnengevallen bedreigend aan de Spartanen vroeg: ‘Zal ik komen als vriend of vijand?’ Sparta antwoordde: ‘Geen van beide.’
Daarop stuurde Philip II – geïrriteerd – een boodschap naar de Spartanen waarin hij waarschuwde: ‘Als ik Sparta binnenval, zal ik de stad met de grond gelijkmaken.’ Het antwoord van de Spartanen was eenvoudig en kort: ‘Als.’
Toen de Spartaanse koning Demaratus werd lastiggevallen met een vraag over wie de meest voorbeeldige Spartaan was, antwoordde hij: ‘Hij die het minst op jou lijkt.’
En je kent vast nog wel de scene uit 300, wanneer een boodschapper van de Perzische koning Xerxes tegen Spartaan Dienekes vertelt dat er zo veel Perzische boogschutters zijn dat hun pijlen de zon zouden verduisteren. Dienekes antwoordt lachend en onbevreesd, ‘Dan vechten we in de schaduw.’
‘Our arrows will block out the sun; Then we will fight in the shade.’
De Spartaanse Lakonische humor wordt gewaardeerd vanwege zijn eenvoud en doeltreffendheid. Het toont de nadruk op directheid, terughoudendheid en nuchterheid in de Spartaanse cultuur. De humor wordt vaak gezien als een uitdrukking van mentaliteit en onverschrokkenheid, perfect passend bij de fysicaliteit, het doorzettingsvermogen en de goede defensie. Volgens mij zouden Maurice Steijn en zijn spelers zo bij de Spartanen passen.
Morgen speelt Sparta de finale van de play-offs tegen FC Twente. Ik vind Twente een hele leuke club, had ze in mijn Eredivisie-voorspelling zelfs in de top drie staan, maar in alle eerlijkheid, nu tegen Sparta? Dan gun ik het de Kasteelheren net een klein beetje meer. Van ver gekomen, en nog veel verder kunnen gaan. Wie weet?
Ik zie koning Leonidas voor me, in al zijn pracht en glorie, en kan alleen maar denken: ‘This is Sparta.’
Vind je deze nieuwsbrief nou leuk? Stuur ‘m dan vooral door naar andere liefhebbers.
Wat ik las
De onderstreepte woorden zijn hyperlinks. Click away, my dears.
— Inter haalde de finale van de Champions League met de oudste selectie van Italië en de hoogste schulden. Een onverwachte wending waar de ploeg ten volste wil genieten. Want ze weten ook wat er wacht na het laatste fluitsignaal. Wat er ook in Istanbul gebeurt, de financiële problemen bij Inter zijn niet stoppen.
— Geen leestip, maar een luistertip. Messi gaat niet, Benzema wel en Ronaldo is er al. Saudi-Arabië probeert zoveel mogelijk grote voetballers naar zich toe te trekken en dat lukt steeds beter. Wat is het grote plan erachter? En welke gevolgen heeft het voor de sport?
— Na maanden van speculatie over zijn toekomst maakte Lionel Messi woensdag bekend dat hij in de Verenigde Staten zal gaan voetballen. De Argentijnse wereldkampioen is de nieuwste aanwinst van Inter Miami CF, de club van deeleigenaar David Beckham. En De Volkskrant had nog een artikel over Messi en Inter Miami, dat eigenlijk complementair is aan het eerdere stuk. Want wat heeft Lionel Messi eignlijk te zoeken bij Inter Miami, een slecht presterende club met een krakkemikkig stadion dat niet eens in Miami ligt?
— Newcastle heeft een sponsorovereenkomst van £ 25 miljoen per jaar gesloten met het toonaangevende Saoedi-Arabische evenementenbedrijf Sela. De deal moet overigens nog wel door de nieuwe, aangescherpte test over fair play-regels komen. Grappige is dat Sela grotendeels in handen is van het Public Investment Fund van Saoedi-Arabië, dat een belang van 80 procent in Newcastle heeft. Sounds iffy? Dat vindt The Guardian ook en dus duiken ze in het soft power-project van Saoedi-Arabië dat de sportwereld opschudt.
— The Guardian was deze week ‘the gift that kept on giving’. Phil Mongredien schreef een opiniestuk over de staat van het moderne voetbal. De titel? The dismal story of modern football can be summed up in two words: Manchester City. Eat up.
— Sportfotografen werken keihard om de mooiste doelpunten, gekste acties en algehele visuele kakofonie vast te leggen. En sommige van die foto's lijken in compositie, belichting of andere kenmerken op Renaissance-kunstwerken. Altijd een genot om dat terug te zien. ‘Accidental Renaissance’ tijdens het WK van 2018.
Wat ik keek
Filmpjes van Karim Benzema. Ik zal jullie er niet mee vervelen. Ik ben in de rouw. In plaats daarvan deze geweldenaar. Alle goals van Zlatan voor Ajax.
Wat nou, voetbal?!
Ik wilde snel tussendoor één aflevering kijken van de nieuwe Netflix-serie Bloodhounds – want genoeg andere dingen te doen, zoals, oh, ik weet niet hoor, een boek schrijven ofzo – maar ik bleef zo lang hangen dat het seizoen inmiddels voorbij is. And I loved it.
Officieel gaat Bloodhounds over twee jonge boksers en een net zo jonge, gedurfde geldschieter die de confrontatie aangaan met de rijken en machtigen die op de zwakken jagen. Onofficieel is het een verhaal over de kracht van vriendschap en hoe vastberadenheid en doorzettingsvermogen (toch een beetje de rode draad in deze nieuwsbrief, lekker Spartaans weer) de wereld voorgoed kunnen veranderen. Tegelijkertijd toont de serie een deprimerende economische realiteit waarin veel mensen zich sinds de Covid-pandemie bevinden.
Tel daar ouderwetse straatgevechten, een beetje drama en een goed verhaal bij op, en ik was verkocht.
Bloodhounds is te zien op Netflix.
Doorkronkelen is een gratis wekelijkse nieuwsbrief die in stand wordt gehouden door lezers. Je hoeft niet te betalen om deze te ontvangen, maar wil je me toch steunen? Dan kun je pledgen of via Bunq.me een (kleine) donatie doen. Daar help je een freelancende schrijver ontzettend mee. Cheers!
Nog één ding…
There was a time, not that long ago really, when Donald J. Trump said he cared about the sanctity of classified information. That, of course, was when his opponent was accused of jeopardizing it and it was a useful political weapon for Mr. Trump.
Trump is aangeklaagd. Alweer. Hij wordt beschuldigd van 37 criminele feiten. Hij zou onder meer geheime en gevoelige documenten hebben opgeslagen en weigerde deze terug te geven, zelfs nadat hij was gedagvaard.
De volledige aanklacht is openbaar en online te lezen, maar voor degenen die geen zin hebben om alle bijna 50 pagina's te lezen, biedt deze geweldige én grappige draad uitkomst.
