De uitverkorenen van Chosŏn
Over het wereldkampioenschap van 1966 en de Koreaanse band met Middlesbrough
Halverwege de 20e eeuw lag het Koreaanse schiereiland op zijn knieën. De bloedige oorlog tussen de noordelijke en zuidelijke helft van het schiereiland had de economie van beide landen verwoest, miljoenen families waren van elkaar gescheiden door de splitsing tussen Noord en Zuid en meer dan tien procent van de bevolking was dood. Toen in 1953 een staakt-het-vuren werd afgekondigd, sloot het communistische Noord-Korea de gelederen. Het land rechtte de rug, focuste op de industriële ontwikkeling, ontwikkelde zich buiten het oog en de machtssfeer van het kapitalistische Westen tot industriële grootmacht. En een kleine dertien jaar later maakte het land in 1966 zijn debuut op het wereldkampioenschap voetbal.
Deze week een korte Doorkronkelen, die eigenlijk een beknopte geschiedenisles/samenvatting en een kijktip ineen is. Ik heb namelijk een flinke verkoudheid te pakken – de hoeveelheid snot is niet normaal, om maar niet te beginnen over het constante genies – waardoor mijn aandachtsspanne en hersenactiviteit beide negatief zijn. Ik kan niet schrijven, maar ik kan wel kijken. Daarom neem ik je mee naar 1966, naar Engeland, het Verenigd Koninkrijk. Naar het achtste wereldkampioenschap voetbal, en de Noord-Koreaanse preponderantie.
Voetbal is de meest populaire sport op het Koreaanse schiereiland. Zowel in het noorden als het zuiden geniet het balspel aanzien en passie, maar waar de Zuid-Koreanen binnen de maatschappij – en het verlengstuk daarvan: voetbal – de leer van Confucius aanhangen, bekijken de Noord-Koreanen de wereld door een vrij recent ontwikkelde Juchische bril. Juche.
Juche is de staatsideologie van Noord-Korea, een mix communisme en stalinisme en toevoeging aan het marxisme-leninisme. Ismitische hokjes om een leer in te plaatsen die eigenlijk fundamenteel anders is. De Juche-leer kan beschreven worden als extreem-rechts en fascistisch, met de nadruk op de raciale superioriteit van de Noord-Koreanen, de zogenoemde voortreffelijkheid van Joseon, het laatste dynastische koninkrijk van Korea. Het is niet verwonderlijk dat de leer bedacht is door Kim-Ilsung, de inmiddels overleden Eeuwig President van de Republiek die zelfs na zijn dood nog staatshoofd is.
Juche betekent letterlijk ‘zelfstandigheid’ en is de levensfilosofie voor de Noord-Koreanen. Zij zijn als volk, volgens de Juche-leer, de baas over hun eigen lot. In plaats van afhankelijk te zijn van andere landen, gelooft Juche dat Noord-Korea zelfvoorzienend moet zijn, op politiek, economisch en militair gebied.
Juche moedigt ook aan tot een sterke verbondenheid met de staat en het leiderschap van de Kim’s. De Noord-Koreanen leveren een individuele bijdrage aan het grotere geheel van de staat en moeten daar trots op zijn. Het is alsof Juche zegt: ‘We laten ons niet beïnvloeden door andere landen of internationale druk. We bepalen ons eigen pad en lossen onze eigen problemen op.’ Een goede zaak zo op het eerste gezicht, deze zelfredzaamheid, maar het heeft ook geleid tot een geïsoleerd Noord-Korea, waar de regering de controle heeft over wat mensen weten en hoe ze denken.
Zelfstandigheid, collectieve identiteit en trouw aan de staat. Met de Grote Leider als Dominus, waarbij totale gehoorzaamheid wordt verwacht. Totalitair, zo zou je samenvattend kunnen stellen. En haaks op Westers individualisme en globalisatie.
In 1955 werd Juche voor het eerst genoemd in ideologische zin, en elf jaar later maakte Noord-Korea zijn debuut op het mondiale voetbaltoneel. En daar gaat de Doorkronkelen van vandaag over. Of beter gezegd: daar gaat de film The Game of Their Lives over. Bij deze titel zullen de meesten denken aan de film uit 2005 met Gerard Butler, over het Amerikaanse nationale voetbalelftal dat in 1950 Engeland versloeg tijdens het WK in Brazilië. Maar er is nog een voetbalfilm, met dezelfde naam, die drie jaar eerder uitkwam. The Game of Their Lives, maar dan over de Noord-Koreanen.
In totaal namen zestien landen deel aan het achtste wereldkampioenschap in 1966: Argentinië, Brazilië, Bulgarije, Chili, Engeland, Frankrijk, Hongarije, Italië, Mexico, Portugal, de Sovjet-Unie, Spanje, Uruguay, West-Duitsland, Zwitserland en Noord-Korea.
Wereldkampioenschappen waren toentertijd nog een vrij Europese en Zuid-Amerikaanse bedoening. De voetbalbonden van Afrika, Azië en Oceanië kregen met z'n drietjes slechts één plek toegewezen, die te verdelen was over 21 landen. Zuid-Afrika werd op dat moment geboycot vanwege de apartheid, maar de Fifa liet het land wel deelnemen aan de kwalificaties voor het Wk. Marokko en Ethiopië trokken zich daarop terug, gevolgd door Ghana, Guinee, Senegal en Tunesië.
Toen Fifa uiteindelijk besloot om Zuid-Afrika te schorsen, trokken alle overgebleven Afrikaanse landen zich terug uit de kwalificaties. Daardoor bleven er, nadat Syrië ook door de Fifa was geschorst, nog maar drie landen over die zich konden kwalificeren: Noord-Korea, Zuid-Korea en Australië. Zuid-Korea gooide ook de handdoek in de ring toen besloten werd om de resterende wedstrijden niet in Japan, maar in Cambodja te spelen, wat betekende dat Australië en Noord-Korea het onderling mochten uitvechten.
Noord-Korea won de twee beslissende kwalificatiewedstrijden met 6-1 en 3-1. Het lot was bezegeld. Het Juche-elftal vertrok naar Engeland.
Dat ging overigens niet zonder slag of stoot. De deelneming van Korea aan het Wk was een diplomatieke crisis voor de Britten, die een decennia eerder nog tegen hen hadden gevochten in de Koreaanse oorlog. Het was niet duidelijk of de ploeg überhaupt het land zou binnenkomen en onder hun eigen vlag mocht spelen. Het Verenigd Koninkrijk weigerde Noord-Korea te erkennen, als medestanders van Zuid-Korea.
De Fifa hield echter z'n poot stijf en was de doorslaggevende factor. Als de Noord-Koreanen geen visa's kregen en de toegang tot Engeland werden geweigerd, dan zouden de finalewedstrijden van het toernooi wel ergens anders plaatsvinden, zo dreigde de internationale voetbalbond. Er werd uiteindelijk een compromis gesloten: de toestemming voor het Koreaanse elftal om in Engeland te spelen, betekende niet dat het Verenigd Koninkrijk Noord-Korea erkende. De Koreanen zouden toch niet ver komen, zo redeneerde de Britse regering. Korea had een lastige poule geloot, met tweevoudig wereldkampioen en recordhouder Italië, Chili en de Sovjet Unie als tegenstanders. ‘Unless the Koreans turn out to be jugglers, with some unexpected ploy like running with the ball cushioned in the crook of their necks, it looks as though Italy and the Soviets should have the run of the place.’
De Noord-Koreanen streken neer in Middlesbrough, waar de lokale bevolking ze in eerste instantie met argwaan bekeek. Maar al snel veranderde dat. De Smoggies waren onder de indruk van de speelstijl van de Koreanen, van de nederigheid en vriendelijkheid van de spelers. Bovendien speelden de Koreanen in het rood, net als Middlesbrough FC. Dat schepte een band. De Smoggies sloten de Juchen in hun hart.
De eerste wedstrijd tegen de Sovjet Unie ging met 3-0 verloren, maar de Koreanen lieten zich er niet door uit het veld slaan. De tweede wedstrijden tegen Chili speelden ze gelijk, en een van de grootste verrassingen in de geschiedenis van het Wk kwam in de derde wedstrijd toen Noord-Korea de Italianen wist te verslaan. 1-0. De enige goal, de winnende goal, werd gemaakt door Park Doo-ik. Zijn doelpunt trapte Noord-Korea naar de kwartfinales. ‘When I scored that goal,’ zo zei hij later, ‘the people of Middlesbrough took us to their hearts.’
De Italianen verging het minder goed. Ze werden thuis opgewacht met rotte tomaten en eieren. De bondscoach, Edmondo Fabbri, werd in de media ‘een man die Korea heet’ genoemd en een onverwachte nederlaag werd vanaf dat moment in het Italiaanse voetbal aangeduid als ‘een Korea’.
De Koreanen speelde de kwartfinale in Liverpool, tegen ‘A Seleção das Quinas’. Portugal. Een menigte van meer dan 3.000 inwoners van Middlesbrough reisde af naar Goodison Park om hun rode helden aan te moedigen. De Koreaanse spelers waren ver van huis, maar hun nieuwe familie steunde hen onvoorwaardelijk. Ze zongen hen toe in de straten en juichten hun kelen schor.
De Times schreef: ‘Rarely have supporters taken a team to their hearts as the football followers of Middlesbrough have taken these whimsical orientals.’ En ook BBC commentator Frank Bough merkte op dat de fans ‘don’t even cheer this loud for Middlesbrough!’
De Koreanen zorgden bijna voor een nieuwe sensatie door 3-0 voor te komen, maar verloren uiteindelijk met 3-5 van Portugal. Onder stille fanfare keerde het team terug naar Noord-Korea, waar ze werden gestraft voor hun verlies, zo gingen hardnekkige stemmen op. Maar hun heldendaden werden nooit vergeten in Middlesbrough.
Ruim 30 jaar hoorde de Smoggies niets meer van hun geliefde Koreaanse elftal, maar daar bracht de film The Game of Their Lives verandering in. Na vier jaar onderhandelen (in de tussentijd kwam er ook een boek uit) kreeg regisseur Daniel Gordon in 2001 toestemming om naar Noord-Korea af te reizen en een documentaire te maken over de voetballers die in 1966 de Italianen uitschakelden en geschiedenis schreven. Hij kreeg onbeperkt toegang achter de schermen en mocht de oud-spelers – waaronder Park Doo-ik – interviewen. Zij vertellen, gekleed in een reeks medailles, emotioneel over de band die is ontstaan met de Engelse fans. Toen de film in 2002 uitkwam, keerden de Noord-Koreaanse spelers voor het eerst in 36 jaar terug naar Middlesbrough, waar ze als helden werden ontvangen.
De film The Game of Their Lives is te zien via Vimeo en is meer dan de moeite waard. Juche ontmoet Smoggies. Bij elkaar gebracht door voetbal. De uitverkorenen van Chosŏn vonden de Boro van Middlesbrough. De schoonheid van voetbaldiplomatie.
De film werd onbewerkt uitgezonden op de Noord-Koreaanse televisie, een unicum, en eindigt met een naschrift waarin staat dat de spelers ontkennen dat ze na het toernooi zijn gestraft. Westerse propaganda, zo stellen ze.
Doorkronkelen is een gratis wekelijkse nieuwsbrief die in stand wordt gehouden door lezers. Sommige lezers betalen omdat mijn gekronkel ze blij maakt. Word je hier ook blij van, overweeg dan om een betaald abonnement te nemen of via Bunq.me een (kleine) donatie te doen. Cheers!
Verder lezen:
This North Korean player stunned the soccer world – then disappeared
In 2017, Han Kwang Song became the first North Korean to score a goal in one of Europe’s five major soccer leagues and even made a shock transfer to Italian giant Juventus in 2019, then later to Qatar’s Al-Duhail.
But his promising career was cut short when he disappeared from the world soccer stage in 2020, leaving fans with a question: “Where is that North Korean player?”
De Korea podcast van het Haagsch College. Remco Breuker en Annette van Soest bespreken achtergronden bij het nieuws over Noord- en Zuid-Korea. Hoe machtig is Kim Jong-un nou echt? Zal Noord-Korea ooit zijn kernwapenarsenaal afbouwen? En hoeveel invloed hebben Zuid-Koreaanse multinationals op het Koreaanse schiereiland?
The kidnap of Liverpool footballer Luis Diaz’s father, as told by his family
Josher Jesus Brito Diaz thought nothing of it when his phone began to ring.
As the man in charge of his cousin’s charity — the Luis Diaz Esperanza Foundation — and part of the Liverpool winger’s immediate circle, life is always busy. Such is the reality of being in the first family of La Guajira, the remote region in northern Colombia that calls Diaz its most famous son.
Dank je wel voor dit prachtige verhaal over hoe verbindend deze geweldige sport kan zijn! In de kwartfinale tegen Portugal was het niemand minder dan Eusebio die maar liefst vier doelpunten scoorde! Overigens keerde het vrouwenteam van Middlesbrough in 2010 terug naar Noord-Korea.
Link naar het nieuwsartikel: https://www.bbc.com/news/uk-england-tees-11403994
Groeten
- Idriss