Fijne voetbalfeestdagen
Genieten van Boxing Day!
Voetballiefhebbers,
De feestdagen komen er weer aan en dat betekent, naast heel veel eten en drinken met familie, vrienden en naasten, VOETBAL! Sorry, wat, voetbal? Ja, natuurlijk, voetbal. Want op maandag 26 december, tweede kerstdag, is het weer Boxing Day. De dag waar ze in Engeland het hele jaar naar uitkijken. Want wat is er nou beter dan volgepropt met shepherd's pie en gepureerde pastinaak uitzakken op de bank – het liefst met een pintje in de hand – om een lekker potje (of twee, drie) Premier League voetbal te kijken?
Welke wedstrijden zijn er dan?
13.30 uur:
Newcastle United - Nottingham Forest
16.00 uur:
Sheffield United - Luton Town
Bournemouth - Fulham
18.30 uur:
Burnley - Liverpool
21.00 uur:
Manchester United - Aston Villa
De geschiedenis van Boxing Day
De traditie van voetballen op Boxing Day is al bijna twee eeuwen oud. De eerste Boxing Day-wedstrijd werd namelijk in 1860 gespeeld, tussen lokale rivalen Sheffield FC en Hallam FC. Dat was gelijk de eerste derby-wedstrijd ooit en wordt ook wel de Sheffield Derby of Rules Derby genoemd. De Sheffield Rules waren een set van voetbalregels- en wetten die tussen 1858 en 1877 werden opgesteld en nageleefd in en rond de stad Sheffield. In de jaren 1860 en 1870 was het een van de meest populaire vormen van voetbal. Zo introduceerden de Sheffield Rules onder meer hoekschoppen en vrije trappen voor overtredingen. De regels van Sheffield hadden grote invloed op de voetbalcode van het huidige moderne voetbal.
Sinds 1871 is Boxing Day een nationale feestdag (en dus vrije dag) in het Verenigd Koninkrijk, die altijd plaatsvindt op de dag na eerste kerstdag. Wat wij in Nederland tweede kerstdag noemen, heet aan de andere kant van het kanaal Boxing Day. Wanneer deze feestdag op zaterdag of zondag valt, wordt de vrije dag verplaatst naar respectievelijk maandag of dinsdag. Zo hebben de Britten met kerst altijd een extra vrije dag.
De oorsprong van Boxing Day gaat nog verder terug dan de Rules Derby in 1860, helemaal tot de Middeleeuwen. Het was toen gebruikelijk dat bediendes en knechten van rijke families hun eigen familie mochten bezoeken op de dag na kerst. Dat was hun beloning voor een jaar hard werken. Ze kregen dan vaak een doos mee (een box), gevuld met kleine cadeautjes, een geldbonus en kliekjes van het feestelijke kerstmaal van een dag eerder.
Op 26 december is het ook Sint-Stefanusdag. Sint Stefanus staat bekend als de eerste martelaar van het christendom. Op zijn heilige dag plaatsen kerken dozen om donaties voor de armen in te zamelen.
Vandaar dus Boxing Day.
Kerstvrede van 1914
Hoewel er al langer gevoetbald werd op Boxing Day, kreeg de traditie pas echt vorm tijdens de Eerste Wereldoorlog, tijdens de Kerstvrede van 1914. Oorlog voeren rond de kerst was dat jaar dankzij de weersomstandigheden vrijwel onmogelijk. Legers lagen tegenover elkaar in loopgraven, niet in staat tot oorlogshandelen. Met kerst vond er, geheel tegen de zin van de legerleiding maar op initiatief van de Britse en Duitse manschappen in de loopgraven, verbroedering plaats. Ook Pruisische, Franse en Belgische soldaten deden mee.
Soldaat en later schrijver Henry Williamson schreef:
Yesterday the British and Germans met and shook hands in the Ground between the trenches, and exchanged souvenirs, and shook hands. Yes, all day Xmas day, and as I write. Marvellous, isn’t it? Yes.
De soldaten bezochten de loopgraven van de vijand en wisselden cadeaus uit rond kerstbomen. Ze hielpen om dode kameraden te begraven en schudden elkaar de hand. Een dag later, op Boxing Day, zouden er vriendschappelijke voetbalwedstrijden hebben plaatsgevonden tussen de legers.
Historicus Simon Jones is sceptisch of de wedstrijden echt zijn gespeeld:
With 1,000s of young men standing around in No Man’s Land on Christmas Day unable to really converse with each other once impromptu sign languages were exhausted and trinkets exchanged, somebody would have kicked something, and somebody would have kicked it back.
Een anonieme soldaat schreef er het volgende over:
On Christmas Day we had a football out in front of the trenches, and asked the Germans to send a team to play us; but either they considered the ground too hard, as it was freezing all night, and was a ploughed field, or else their officers put the bar up.
En de Duitse luitenant Kurt Zehmisch zei:
The English brought a soccer ball from the trenches, and pretty soon a lively game ensued. How marvellously wonderful, yet how strange it was.
Uit en thuis met de kerst
Of de voetbalwedstrijden tijdens de Kerstvrede van 1914 echt hebben plaatsgevonden daargelaten, werd de traditie voortgezet toen het voetbal na de oorlog – in 1919 – terugkeerde naar Engeland. Er werd zelfs een tandje bovenop gedaan. Clubs speelden toen op eerste en tweede kerstdag een wedstrijd tegen hetzelfde team, uit en thuis. Het was heerlijk tijdverdrijf voor de arbeidersklasse, die zich met kerst in grote getale naar het voetbalveld begaf. Dat het vaak vreselijk koud was en het veld er niet uit zag, deed er niet toe.
Maar eind jaren '50 begon de aandacht af te nemen. Er waren meer activiteiten rond kerst, meer te doen, en steeds minder mensen trokken op eerste kerstdag naar het stadion. Het werd een familiefeestdag die vooral binnenshuis werd gevierd. De opkomst van televisie zal daar ook mee te maken hebben gehad. In 1959 werden de wedstrijden op eerste kerstdag afgeschaft, maar Boxing Day bleef behouden. En nu, twee eeuwen verder sinds de eerste wedstrijd in 1860, wordt de voetbalfan nog steeds getrakteerd op heerlijke affiches op 26 december.
De wedstrijden trekken nog altijd veel bekijks. Het zijn vaak memorabele affiches.
Zo werden er bijvoorbeeld in 1963 op Boxing Day 66 goals gescoord in 10 wedstrijden, en wie herinnert zich niet de chaotische wedstrijd tussen Bournemouth en West Ham United in 2017?
Marko Arnautovic scoorde twee keer voor West Ham en bracht de Londenaren in de 89e minuut op voorsprong (2-3), maar Bournemouth maakte, geheel onverwachts, nog een comeback via de hand van Callum Wilson in de 93e minuut. De scheidsrechter zag de handsbal niet en negeerde de grensrechter die vlagde voor buitenspel, dus bleef de goal staan en werd West Ham in de allerlaatste minuten de overwinning ontnomen.
Newcastle United zal zich in 2012 net zo bestolen hebben gevoeld als West Ham. De Magpies kwamen driemaal op voorsprong tegen Manchester United, maar verloren de wedstrijd uiteindelijk toch met 4-3.
En vergeet niet Arsenal: de Londenaren waren in 1999 de titelverdedigers en werden op Boxing Day verslagen door Coventry City. Beter gezegd, Arsenal werd verslagen door Mustapha Hadji (huidige assistent manager van het Marokkaanse elftal), Gary McAllister (Hall of Fame-er) en de piepjonge Robbie Keane, die de winnende scoorde.
Het is toch net alsof we weer opnieuw cadeautjes mogen uitpakken, wanneer we de televisie op 26 december aanzetten. Geniet ervan!