Jérôme Boateng en de gevolgen van gedrag
Jérôme Boateng en de gevolgen van gedrag
In 2021 schreef de moeder van Boateng: ‘Mijn zoon misbruikt vrouwen al jaren mentaal en fysiek.’ Veelzeggende woorden die een structureel probleem in de voetbalwereld blootleggen.
Eerst nog even dit. Thanks voor de leuke reacties op het Kate Middleton-stuk! Ik kan niet uitsluiten dat ik dit soort dingen vaker doe. Complottheorieën en hot gossip zijn toch per definitie een kronkel, haha.
Waar is bijvoorbeeld Malacia? Is Newcastle United een deep state project om de andere clubs in de Premier League een thuiswinst te garanderen? Eet Tottenham Hotspur nog steeds dé lasagna? Wat zegt Haalands ijsjesmerk over hem? Is Financial Fair Play een complot om de topclubs aan de top te houden? Was Shaqiri de helft van het seizoen afwezig wegens een haartransplantatie?
You get my drift. Genoeg te kronkelen!
‘Seit Jahren misshandelt mein Sohn Frauen psychisch und physisch, jetzt hat sich Kasia Lenhardt das Leben genommen und er will immer noch nicht die Konsequenzen für sein Verhalten tragen.’
Dit zijn de woorden van Martina Boateng, de moeder van Jérôme Boateng – oud-speler van Bayern München, verdediger van Serie A-club Salernitana –, opgetikt in een e-mail die zij op 25 maart 2021 naar een advocaat verstuurt inzake de mishandelingszaak die op dat moment tegen haar zoon loopt.
De mail is in handen van de Duitse krant Der Spiegel. Zij deden onderzoek naar Jérôme Boateng, de dood van Kasia Lenhardt en zijn geschiedenis van geweld tegen vrouwen. Niet alleen tegen Lenhardt, maar ook tegen de moeder van zijn tweelingdochters, Sherin Sentler. Deze week maakte Der Spiegel delen van de mail openbaar.
Het zijn veelzeggende woorden van de vrouw die Jérôme Boateng op de wereld zette en opvoedde. Woorden die veel zeggen over hem zelf. En een structureel probleem binnen de cultuur van voetbal blootleggen.
Mijn zoon misbruikt vrouwen al jaren mentaal en fysiek. Nu heeft Kasia Lenhardt zelfmoord gepleegd en wil hij nog steeds niet de gevolgen van zijn gedrag onder ogen zien.
Kasia Lenhardt wordt op 27 april 1995 geboren in Polen en verhuist al op jonge leeftijd naar Duitsland. Ze komt uit een rijke familie die in een villa in het westen van de hoofdstad woont. Ze studeert bedrijfspsychologie en verdient haar geld als model en influencer. En ze is pas 25 jaar oud als haar levenloze lichaam op 9 februari 2021 wordt aangetroffen in een woning in Charlottenburg, een district in Berlijn. Zelfmoord, zo blijkt, op de verjaardag van haar zoontje Noah. Hij is die dag 6 jaar oud geworden.
Lenhardt en Boateng ontmoeten elkaar drie jaar eerder, in 2018 wanneer Lenhardt 22 jaar oud is en Boateng bijna 30. Op dat moment zijn hij en ex-vriendin Senler – mama van de tweeling – net uit elkaar nadat zij hem heeft beschuldigd van mishandeling. Dat is overigens niet voor het eerste in hun relatie, die ups and downs kent, break-ups en make-ups. Maar het is wel de eerste keer dat Senler er werkt van maakt en aangifte doet.
De rechter acht het bewezen dat hij Sentler heeft mishandeld tijdens een vakantie in de Caraïben. Boateng ontkent, maar hij wordt in 2022 schuldig bevonden en veroordeeld tot een boete van 1,8 miljoen euro. Zowel het OM als Boateng gaan in hoger beroep. Mede daardoor keerde hij afgelopen jaar ook niet terug bij Bayern, ook al is inmiddels bekend dat het hooggerechtshof in Beieren het vonnis heeft vernietigd en de zaak terug moet naar de rechtbank.
Maar terug naar 2018. Boateng heeft op het moment dat hij Lenhardt ontmoet een nieuwe vlam, de Jamaicaanse ‘beauty queen’ en actrice/realityster/model Rebecca Silvera. Hun romance is kortstondig en tumultueus, en eindigt wanneer Boateng haar bedriegt met Lenhardt. En ook deze relatie blijkt achteraf op z’n zachtst gezegd chaotisch. In de vijftien maanden dat Boateng en Lenhardt bij elkaar zijn, ontpopt zich achter gesloten deuren een giftige liefdesverhouding.
Volgens Lenhardt mishandelde Boateng haar tijdens hun relatie mentaal en fysiek. Boateng heeft dit altijd ontkend. Hij zou haar oor hebben gescheurd, haar knie hebben ontwricht en ook verbaal abusievelijk zijn. In 2019 spreekt Lenhardt voor het eerst met de Senler, de ex-vriendin van Boateng, over beschuldigingen van geweld tegen hem. Ze wil hem bij de politie aangeven, maar doet dat uiteindelijk niet. Ze blijft bij hem.
Tijdens Oktoberfest in München datzelfde jaar vindt er een voorval plaats waarbij hij bijna haar duim breekt, zo vertelt Lenhardt in een voice memo aan een vriend. En ze stuurt foto’s van haar armen vol blauwe plekken, terwijl de vloer van de hotelkamer waar het tweetal verblijft bezaait is met gebroken glas. Lenhardt doet geen aangifte. Iemand anders wel. Maar dit onderzoek wordt tijdelijk stilgelegd in de zomer van 2020.
De buitenwereld krijgt er in eerste instantie niets van mee, tot alles plots in een stroomversnelling belandt. In januari 2021 crasht Lenhardt de Mini Cooper van Boateng. Ze reed onder invloed en de wagen was total loss. Dit leidt tot een ruzie tussenbeiden die ze publiek uitvechten totdat Lenhardt een zogenaamde NON DISCLOSURE AGREEMENT (NDA) tekent. Deze NDA is ondertekend door zowel Lenhardt als Boateng, maar verplicht alleen Lenhardt om in het openbaar te zwijgen.
Op 2 februari 2021 maakt Boateng via een inmiddels verwijderde Instagram-post de relatiebreuk wereldkundig. ‘Vanaf nu gaan wij ieder onze eigen weg. Dat is spijtig, maar voor mijn gezin en voor mij is het de enige juiste. Ich entschuldige mich bei allen, die ich verletzt habe.’ Een dag later deelt Lenhardt een foto met het bijschrijft: ‘Now is where you draw the line. Enough.’ Het zou haar laatste Instagrampost zijn.
Nadat hun wegen scheiden, geeft Boateng een vernietigend interview aan De Bild, waarin hij Lenhardt ervan beschuldigd hem gechanteerd te hebben. Ze zou een alcoholist zijn en hebben gedreigd zijn carrière te vernietigen en hem zijn kinderen af te nemen als hij haar ooit bedroog of zou ontmaskeren. Lenhardt kan er niet publiekelijk op antwoorden. Ze heeft tenslotte een NDA getekend. En de rancune van de conservatieve voetbalwereld daalt als een plaag op haar neer.
Het interview is controversieel. Media classificeren het als illegaal en spreken van smaad. De Bild krijgt een berisping van de Duitse Raad voor de Journalistiek. Lenhardt wordt na het interview bedreigd en beledigd op sociale media. In de dagen voor haar dood is ze bang. Ze wordt online gechanteerd door hackers, wordt beledigd en doodgewenst.
Kort voor haar dood spreekt ze met verschillende Berlijnse advocaten. Ze is van plan een klacht tegen Boateng in te dienen, ondanks de NDA. Tegen haar omgeving verklaart Lenhardt herhaaldelijk dat ze ook vreest voor een van Boatengs assistenten. Die zou haar onder druk zetten om hun gedeelde appartement te verlaten. De dag voor haar overlijden vervangt ze de sloten.
Een week na het interview in De Bild, berooft Lenhardt zichzelf van het leven. Een maand later stuurt Martina Boateng de mail naar de advocaat van Sherin Senler.
De beschuldigingen aan het adres van Boateng zijn niet nieuw, en hij is niet de enige voetballer – niet de enige man werkzaam in de voetbalwereld – die de afgelopen jaren in het nieuws is gekomen wegens geweld tegen vrouwen.
Mason Greenwood randde zijn eigen vriendin aan en werd daarna door Getafe vol fanfare binnengehaald. Ryan Giggs mishandelde zijn ex-vriendin en haar zusje. Santi Mina stak zijn piemel in de mond van een jonge vrouw en vingerde haar tegen haar zin in en verwondde haar. Dani Alves verkrachtte een vrouw in een nachtclub en na zijn veroordeling wordt hij door zijn oude club Barcelona nog steeds geëerd als een legende en de gangmaker op ieder feest. En Ched Evans verkrachtte een dronken negentienjarig meisje.
Bruno Fernandes de Souza vermoordde de moeder van zijn kind en voerde haar aan zijn Rottweiler. Jerome Boateng mishandelde zijn exen en zonder inmenging van de achterban zou hij nu gewoon weer bij Bayern München voetballen. David Goodwillie werd veroordeeld voor verkrachting maar maakte een alsnog een transfer omdat hij een ‘proven goalscorer’ is. Carlos Santisco wilde een meisje vinden voor een gangrape omdat dat zou helpen bij de teambinding, en werd daarna aangesteld als de coach van het vrouwenelftal van Ray Vallecano.
En Benjamin Mendy, die niet schuldig werd bevonden (zevenmaal verkrachting en een keer aanranding), maar onder ede beweerde dat hij met 10.000 vrouwen seks had gehad en dit belachelijke aantal had bereikt door vrienden vrouwen te laten ophalen, ze in een busje te proppen en hun telefoons af te nemen zodra ze bij Mendy thuis aankwamen. Dehumanisatie en objectificatie ten top. Dit is de meest rape-y opzet ooit, en toch werd hij vrijgesproken en klaagt hij nu Manchester City aan. De steunbetuigingen van medevoetballers stroomden binnen. Ik kan nog wel even doorgaan, maar je begrijpt m’n punt. Make it make sense.
De wereld van voetbal zit barstensvol misogynie en seksisme. Het zien van de vrouw als minder dan, als ondergeschikt aan, in het ergste geval, als een object. Voetbal heeft een gemeenschap geschapen die in de kern zo seksistisch is dat vrouwen eerder als objecten worden gezien dan als mensen. Hun behoeften zijn altijd ondergeschikt geweest aan die van mannen.
Dat merk je wanneer een vrouwelijke journalist aan Sep Blatter vraagt hoe iemand aan het werk kan binnen de Fifa en hij tot genoegen van de aanwezige mannen antwoordt: ‘Ik ben vrijgezel.’ Of een vrouwelijke verslaggever die van de trainer van Celtic te horen krijgt dat het onmogelijk is om het verlies aan haar uit te leggen: ‘Dat zou zijn alsof je mij de bevalling uitlegt.’ En het heeft z’n weerslag op de sporters, de voetballers zelf, die zich vaak van jongs af aan bevinden in een wereld waar dit blijkbaar geaccepteerd wordt en normaal is. Beter gezegd, de norm vormt. En als je niet beter weet, wordt het verdomd moeilijk om beter te doen. Know better, do better.
Een beetje mens met een moreel kompas begrijpt wat goed en slecht is, dat niemand minderwaardig aan een ander is, maar juist dat morele kompas ontbreekt in sommige kringen juist – kijk maar naar het Britse koningshuis. Misschien is dat ook wel vergelijkbaar met elkaar. Een groep mensen die op een voetstuk worden gezet, in een bijna alternatieve dimensie lijken te leven, waar de regels van de maatschappij niet van toepassing zijn, want er zijn altijd andere belangen (financiële belangen, sportieve belangen, achterbanbelangen) die er meer toe doen dan hetgeen juist is.
Het is een mix van hypermasculiniteit (de extreme benadrukking en versterking van idealen die zogenaamd aan mannen zijn voorbehouden, zoals fysieke kracht, agressie en seksualiteit), sociale status (op een maatschappelijk, sociaal en financieel voetstuk gezet vanwege het voetballende talent), narcisme (de hunkering naar aandacht en bewondering van anderen, zich superieur en over het algemeen zeer belangrijk voelen) en entitlement (de overtuiging dat iemand van nature privileges of een speciale behandeling verdient).
Laat er geen misconceptie over zijn: geweld tegen vrouwen is een sociaal probleem en niet exclusief een voetbalprobleem. We leven tenslotte in een maatschappij waar masculiene dominantie wordt voorzien. En geweld tegen vrouwen is onderdeel van bepaalde aspecten van deze masculiniteit. Maar tegelijkertijd kunnen we masculiniteit ook niet loskoppelen van het gebruik van sport om mannelijke identiteiten vorm te geven en te behouden.
Sport an sich en voetbal speciciek is de meest zichtbare, culturele uiting van masculiene cultuur – in een masculiene cultuur richt men zich over het algemeen meer op ambities, prestaties en goede inkomsten als beloning voor hard werken. We bereiden (mannelijke) spelertjes voor op een wereld die mannen beloont voor het domineren van anderen, het verbergen van hun angsten en het zichzelf onderscheiden van degenen die minder snel, sterk, slim en dapper zijn dan zij. En dus gaan winst en succes samen met fysieke dominantie. ‘Athletes trained to use physical domination on the field are more likely to carry these lessons into their relationship.’ Het is dan ook niet vreemd dat hypermasculiniteit ofwel machismo wordt omarmd in de voetbalcultuur. Sterker nog: machismo verbindt fysieke agressie met de allure van seksualiteit. Tenslotte is seks zelf ook een vorm van sport. In ieder geval wordt seks geconceptualiseerd door middel van sport. Denk maar aan scoren.
Om dan de sprong van scoren te maken naar verslaan, ofwel slaan, is veel minder vergezocht dan men zich lijkt te realiseren. Culturen met een hoge tolerantie voor geweld en mannelijke dominantie hebben vaak ook een mate van seksuele segregatie die niet geheel onverwacht gepaard gaat met meer geweld tegen vrouwen. Zo transformeert een masculiene cultuur in een door antropoloog Peggy Sanday zogenoemde rape culture: een cultuur waarin verkrachting en geweld tegen vrouwen een expressie is van een sociale ideologie van mannelijke dominantie. De cultuur van voetbal en voetbalclubs kan naadloos in dat hokje glijden.
Maar dat gezegd hebbende, voetbalclubs zijn niet cultureel homogeen. Zoals Sanday zou stellen: ‘Assuming that all are resposible for the violence against women is unwarranted unless we can show that the same templates of behaviour are present in all, and by extension, all teams and levels of sport.’ En gelukkig – thank god – is dat niet zo.
Maar toch, hypermasculiniteit, sociale status, narcisme en entitlement. Ze zijn alom aanwezig in de voetbalwereld, al doen we nog zo hard van niet. Ik bedoel, de voornaamste factoren die bijdragen aan geweld tegen vrouwen zijn de ongelijke verdeling van macht en middelen tussen mannen en vrouwen en het vasthouden aan strak gedefinieerde genderrollen en identiteiten, dat wil zeggen, wat het betekent om mannelijk en vrouwelijk te zijn. Klinkt bekend, toch?
Laten we het lef hebben om onder ogen te zien en te accepteren dat voetballers absoluut uitstekende atleten kunnen zijn maar ook weerzinwekkende dingen kunnen doen. Omdat ze denken het recht te hebben, omdat ze niet anders kennen, omdat ze worden uitgelokt, omdat het ze wordt aangeboden? Het een sluit het ander niet uit, het ander vergunt het een niet. En hun voetbaltalent mag hen niet beschermen tegen de consequenties die daarbij horen, zoals we willen dat ieder ander in de samenleving de consequentes van zijn daden draagt. Iets dat Boateng volgens zijn moeder nooit heeft gedaan.
Afgelopen jaar werd bekend dat halfbroer, Kevin-Prince Boateng geen contact meer heeft met zijn broertje. ‘Ich habe mich schon vor längerer Zeit von Jérôme distanziert. Ich schätze und respektiere das deutsche Gesetz. Ich verachte Gewalt gegen Frauen. Ich identifiziere mich nicht mit den Taten meines Bruders, und deswegen habe ich nichts mehr mit ihm zu tun.’
Ik heb lang geleden afstand genomen van Jérôme. Ik waardeer en respecteer de Duitse wet. Ik veracht geweld tegen vrouwen. Ik identificeer me niet met de daden van mijn broer en daarom heb ik niets meer met hem te maken.
En ook (ex-?)verloofde Rebecca Silvera, die een smeercampagne tegen Lenhardt voerde en tot acht weken geleden klaar leek om in het huwelijksbootje te stappen met Boateng – na de dood van Lenhardt pakte Boateng zijn relatie met haar weer op –, lijkt haar ogen te openen. ‘I feel so trapped. I've been living in hell for the last three years,’ schreef ze in een Instagram-story. ‘Everything I believed was a lie. My mental health has deteriorated so much. This is my cry for help. I guess it's karma. I've accepted it. I understand it now. I was wrong. I'm sorry.’
Martina, daarentegen, heeft inmiddels afstand genomen van wat ze schreef in haar e-mail. ‘Ich widerrufe meine Darstellung. Ich habe aus eigener Anschauung nie einen Anhalt dafür gehabt, dass mein Sohn je gegen eine Frau gewalttätig geworden ist. ‘ Ik trek mijn verklaring in. Uit eigen ervaring heb ik nooit enige reden gehad om te geloven dat mijn zoon ooit gewelddadig tegen een vrouw was.
De gevolgen van gedrag onder ogen zien. Het blijft een blinde vlek. Know better, do better.
De podcast NDA gaat over verhalen die niet verteld mogen worden. In seizoen één onderzoeken verslaggever Nora Gantenbrink en onderzoeksjournalist Maike Backhaus de zaak Kasia Lehnhardt. De eerste aflevering staat nu online. Over het incident tijdens Oktoberfest. De podcast is – uiteraard – in het Duits.
Doorkronkelen is een gratis nieuwsbrief die in stand wordt gehouden door lezers. Vind je dit artikel leuk? Overweeg dan een eenmalige donatie of een betaald abonnement.
Verder lezen:
Jari Litmanen on Ajax, Barça and a wrist that ‘broke into eight pieces’
There are not many people who can get away with a leather jacket. Especially a fur-lined, double-breasted leather jacket. But Jari Litmanen, now 53, is definitely one of those people, as he strolls through the Old Town in his adopted home city of Tallinn. It would be impossible in Finland or Amsterdam but here he walks freely, seemingly just another middle-aged man trying to stay out of the cold. But between 1994 and 1996 he was the best footballer at Ajax, then the best male team in the world. Of course, he was loved for his talent. But he was also loved for the way he kicked the ball, the way he looked. Nineties Litmanen was a vibe, and it turns out the 2024 version isn’t far off.
Opnieuw dreigt bij WK uitbuiting van Aziatische arbeidsmigranten
Honderdduizenden Aziatische arbeidsmigranten trekken naar Saudi-Arabië, dat voor grote sporttoernooien veel infrastructuur moet bouwen. Een herhaling van de misstanden bij het WK voetbal in buurland Qatar dreigt. ‘In mijn dorp in Nepal zijn de buffels beter gehuisvest dan wij in Saudi-Arabië.’
From Dreams to Tragedy: The Fire That Shook Brazilian Football (Netflix)
One of the most recent tragic events in the history of Brazilian football, a fire at the Ninho do Urubu, the Flamengo club’s training center in Rio de Janeiro, took ten young lives, leaving the survivors scarred for life. The documentary investigates the events that took place on the day of the tragedy, and following the lives and careers of those who survived.
P.S. Ik wil toch nog even valse aanklachten benoemen. Want dat iemand niet veroordeeld wordt, betekent niet dat de aanklacht ook vals was. Neem het Verenigd Koninkrijk als voorbeeld: 3,2% van de gevallen van seksueel geweld leidt tot een veroordeling. Zoals de wet werkt, hoef je alleen maar redelijke twijfel te bewijzen, wat ongelooflijk eenvoudig is als toestemming een concept is. Geschat wordt dat jaarlijks 85.000 vrouwen worden verkracht of seksueel misbruikt. In 2022 waren er 2.223 beschuldigingen van verkrachting. The math ain't mathing.
Er lijkt prioriteit te zijn aan het beschermen van onschuldige mannen tegen kwaadwillige beschuldigingen, boven het vervolgen van verkrachters en abusers, en het terugdringen van het aantal vrouwen dat wordt verkracht. Ik wil valse beschuldigingen absoluut niet bagatelliseren, maar als je de sociale onaanvaardbaarheid van verkrachting, aanranding, geweld en overschrijdend gedrag tegen vrouwen wegneemt of uitholt, is dat schadelijk. Kijk alleen al naar de reacties en het sentiment rond het ontslag en de schorsing van Marc Overmars, waarin Overmars zichzelf als slachtoffer ziet. Dat noem ik nog eens een kronkel.