‘All that I know, I owe to football’
Verder: een hiphopfotograaf in Rome en wijze woorden van Pier Eringa
Voetballiefhebbers,
Ik heb geen voetbaltalent dat het schrijven waard is. Toen ik nog keepte, liet ik mijn doeltrappen nemen door m'n centrale verdediger en mijn clean sheets waren eerder een gevolg van katachtige reflexen dan enige vorm van techniek. Maar toch, gevraagd en ongevraagd, verkondig ik trots dat ik een goalie ben. Soms zitten we bij Hard Gras met alleen maar keepers aan tafel. Dat zijn toch bijzondere momenten. Een stukje verbondenheid. Uniek. Existent. Absurd.
Je ziet al waar ik naartoe wil gaan, he.
De doelman is van nature de meest dramatische en filosofische van alle voetbalposities. Iedereen die het ooit heeft geprobeerd, zal dat onderschrijven. Het is de beste positie om over het leven te mijmeren, de zin van het bestaan te betwijfelen en de mens te beïnvloeden, ten goede, ten kwade – bijvoorbeeld door de aanhang van de tegenpartij uit de tent te lokken, ten goede, ten kwade, wie zal het zeggen.
Albert Camus, de Franse filosoof, schrijver en winnaar van de Nobelprijs voor Literatuur, was een keeper. Een existentialist en absurdist, een eenling tussen twee doelpalen.
There is something appropriate about a philosopher like Camus stationing himself between the sticks. It is a lonely calling, an individual isolated within a team ethic, one who plays to different constraints. If his team scores, the keeper knows it is nothing to do with him. If the opposition score, however, it is all his fault. Standing sentinel in goal, Camus had plenty of time to reflect on the absurdist nature of his position. - Jim White, The Telegraph
Niet voor niets zei Camus ooit: ‘After many years in which the world has afforded me many experiences, all that I know most surely about morality and obligations, I owe to football.’
Camus wordt vaak in adem genoemd met het existentialisme1 van Sartre, maar zelf verzette hij zich hevig tegen dat label. Volgens het existentialisme heeft ieder individueel persoon de uitdaging om zelf het bestaan zin te geven. Sartre legt daarbij de nadruk op het intellectuele bestaan, terwijl Camus focust op het tastbare. Een keepersinvloed, zo gesteld. Niets is tenslotte tastbaarder dan het gevoel van de bal in je handen na een redding. En geen enkel verlies is concreter dan diezelfde bal die door je vingers glipt, de millimeters die je tekort komt, de duik die niet afdoende was.
Tegelijkertijd gelooft Camus dat het leven inherent zinloos en absurd is, en was hij de grondlegger van het absurdisme2. Waarom zouden we bewust blijven leven, als dat leven geen betekenis heeft? We zijn allemaal op zoek naar een doel en betekenis, maar zullen die uiteindelijk nooit vinden, aldus Camus. In essentie deprimerend, maar Camus gelooft ook dat we geluk en vervulling kunnen vinden door het absurde te omarmen en het leven ten volle te leven. Wat is er absurder dan voetbal? Elf tegen elf, strijdend om een bal, de futiliteit van het leven gevangen in een spel.
Camus zag voetbal als een van de dingen die ‘de goden ontkent en rotsen opwerpt’, een onderbreking van de uitdagingen van het dagelijks leven. Grillig en onbevattelijk. Een bron van vreugde in een zinloos leven.
Juist de irrationaliteit van voetbal, de onvoorspelbaarheid die ik twee weken geleden toeschreef aan een mythische kind-god om het enigszins behapbaar te maken voor mezelf, was hetgeen Camus juist zo waardeerde aan voetbal. Wat ons allemaal aantrekt aan het spel. Misschien is voetbal wel de microkosmos3 van de absurditeit van het bestaan.
De keeper een overblijfsel van de grote wereld. Absurder wordt het niet.
Voor de serieliefhebbers: samen met (Alex Mazereeuw) en (Anke Meijer) blikte ik terug op negen geweldige afleveringen van The Last of Us. Een rollercoaster waarin we het niet altijd met elkaar eens zijn, maar aan het einde wel kunnen concluderen dat we unaniem Marlene haten en dat dit de beste game-adaptatie is die we ooit hebben gezien.
Wat te lezen?
De onderstreepte woorden zijn hyperlinks. Click away, my dears.
— Ik heb een zwak voor Scott Parker. Misschien komt het door z'n meer dan 2.000 euro kostende grijze blazer met contrasterende strepen op de arm, of doordat ik vaak begaan ben met de underdog, of heel misschien komt mijn zwak voort uit het feit dat ik hem gewoon een ontzettend stijlvolle vent vindt. In ieder geval heeft mijn voorliefde vrij weinig met voetbal te maken, maar door die affiniteit hoop ik wel altijd dat hij voetballend slaagt.
Bij Brugge moet het lukken, hoopte ik. Het is Alfred Schreuder daar ook gelukt (mijn Ajax-bril vertroebelt de zaken ook wel wat), dus hoe moeilijk kan het zijn? Heel moeilijk, zo bleek na 67 dagen. Benfica hamerde de laatste nagel verwoestend in Parkers doodkist en in een flits was het Belgische avontuur voorbij. Adam Leventhal van The Athletic maakte een reconstructie. En ik vond in Noa Lang een mede-Scotty-liefhebber:
Before boarding the flight, some of the assembled Belgian media grabbed pictures and videos of the lonely Englishman, but one of the players who had grown to like his new manager interjected. “Nothing better to do?” Noa Lang asked protectively.
— Iedereen heeft vorige week natuurlijk de soap rond Gary Lineker, de BBC en de Tories gevolgd. Even een opfrisser: Lineker reageerde middels een tweet op de nieuwe immigratieplannen van de Britse regering en vergeleek de taal gebezigd door ‘home secretary’ Suella Braverman met de retoriek van Duitsland in de jaren ‘30 (he was out of line, but right), de conservatieven waren woest, de BBC wilde excuses, Lineker weigerde excuses en werd geschorst, collega's bij BBC Sport (van pundits en presentatoren, tot commentatoren en radioverslaggevers) toonden zich solidair en legden het werk neer, dat leidde tot twee distopische afleveringen van Match of the Day, de conservatieven maakten zichzelf belachelijk door de distopische variant te bejubelen, en uiteindelijk was het de BBC die excuses maakte aan het Britse volk en Gary Lineker. Dat is het wel zo'n beetje, toch?
Genoeg materiaal voor John Crace, parlementair journalist en sketch-schrijver bij The Guardian, om aan de slag te gaan. Lineker saga sends Tory headbangers into meltdown, zo schrijft hij, en wat volgt is een hilarische en scherpe beschouwing.
BBC 0, Lineker 1. A scoreline that sent many Tories into a meltdown during an urgent question into the government’s role in the BBC’s impartiality from Lucy Powell, the shadow culture secretary. Powell shook her head sadly. Linekergate was a sorry saga. One that had the government’s fingerprints all over it. First BBC bosses said Lineker could say what he liked; the next day they suspended him. It was clear they had been nobbled by the government. Just like Putin’s Russia. Made a change from 1930s Germany, I suppose.
— Adam Hurrey is een autoriteit op het gebied van voetbalclichés. Hij schrijft voor The Athletic over voetbalclichés, heeft een podcast over voetbalclichés én schreef een boek over voetbalclichés. Een van z'n favoriete bezigheden is zoeken naar voetbal stock foto's. Toen Ben Joyce op Twitter een verjaardagskaart die hij van zijn tante had gekregen, deelde, was Hurrey gelijk getriggerd.
Welke wedstrijd was dit en wie waren de voetballers op de kaart? Hurrey ging op onderzoek uit: A forensic reverse-engineering of a classic ‘generic football birthday card from your aunt’. Een lichthartig stukje onderzoeksjournalistiek met een bevredigend resultaat dat je nog zal verbazen.
— Mikel Arteta, de ietwat onconventionele manager van Arsenal, heeft iets nieuws bedacht: bankzitters zijn niet langer wisselspelers, maar ‘impacters’.
‘We wanted to find something that is particular to us. I think it was the best way to express how we feel about them [the substitutes] and how they have to feel towards the team, especially on matchday. I think the way we now describe it is more like we want. If you repeat it more and more and more and you discuss it more and more and more, it will be closer to that than just being a sub.’
De ‘impacters’ maakten, helaas voor Arteta, tegen Sporting geen… impact.
— De Portugese voetbalclub Sporting wordt vaak ‘Sporting Lissabon’ genoemd, maar dat klopt eigenlijk niet. Sporting Lissabon bestaat namelijk niet. Het is Sporting Clube de Portugal – of gewoon Sporting. Dit fenomeen is niet uniek voor Sporting, maar komt ook bij andere clubs voor. Denk aan Lazio Roma (Società Sportiva Lazio), Betis Sevilla (Real Betis Balompié), Dnjepr Dnjepropetrovsk (Football Club Dnipro) en natuurlijk AZ Alkmaar.
Another is the Dutch club AZ, often referred to as AZ Alkmaar in English-language media. But AZ itself stands for Alkmaar Zaanstreek, so we’re really calling them Alkmaar Zaanstreek Alkmaar (and Zaanstreek refers to the Zaan district, just to make things more complex). It would essentially be like referring to the French club as ‘PSG Paris’.
The Athletic duikt in het hoe en waarom, en komt met een plethora aan voorbeelden.
— In België laat de familie Bayat haar kunsten weer zien. Nadat supporters van Charleroi op 12 november tot drie keer toe vuurwerk op het veld gooiden tijdens de thuiswedstrijd tegen KV Mechelen, werd de wedstrijd in de 67e minuut gestaakt. Charleroi stond op dat moment met 1-0 voor. Ongeregeldheden veroorzaakt door de thuisspelende ploeg, die leiden tot het staken van een wedstrijd, worden in principe bestraft met een forfaitnederlaag, een reglementair verlies van 3-0. Maar de Belgische voetbalbond besloot uiteindelijk anders: Charleroi en KV Mechelen moeten gestaakte wedstrijd volledig herspelen achter gesloten deuren.
Wat de familie Bayat daarmee te maken heeft? Mehdigholi Bayat is de voorzitter van de Belgische voetbalbond én de directeur van Charleroi. Nothing to see here.
— Ik wil het toch nog even hebben over NOS Sport. Over Janke Dekker, ‘vertrouwenspersoon’ en echtgenote van Tom Egbers. Zij gaf begin deze week een interview aan het AD waarin ze reageerde op de berichtgeving van de Volkskrant over (grensoverschrijdend) pestgedrag bij NOS Sport.
Het was een surreële ervaring. Wat bewoog Janke Dekker in haar trainwreckinterview? Roelf Jan Duin van Het Parool tracht het begrijpelijk te maken.
Wat te kijken?
Hip-hop photographer Mel D. Cole goes to Rome. Ik hoor het je denken: wat heeft een hiphopfotograaf met voetbal te maken? Mel D. Cole is een van de bekendste en beste fotografen in de hiphopscene. Hij heeft artiesten als The Roots, Erykah Badu, Kendrick Lamar, Jay-z, Rihanna en Mos Def voor zijn camera gehad en staat bekend om zijn foto's van concerten en festivals. Hij is een hiphop legende, ongeëvenaard in grootsheid.
Hoewel hiphop altijd de eerste passie van de New Yorker zal zijn, werd Cole gaandeweg verliefd op voetbal. In 2019 richtte hij daarom Charcoal Pitch FC op:
The first Black owned soccer specific photo agency dedicated to creatively exploring soccer/football visually and educationally through a multiracial visual lens.
We authentically love the sport of soccer/football from the grassroots, the streets all the way to the urban pitches. We want to ensure that everyone gets a chance to have their stories told on the biggest platforms from around the world specifically holding space for Black folks that love the sport.
De stap van hiphop naar voetbal is best logisch. Hiphopcultuur spreekt tot de verbeelding en is verankerd in zwarte cultuur, maar bezigt thema's als ‘overcoming adversity’ – of zoals Tupac zou zeggen, ‘like a rose that grew from concrete’ – die niet alleen binnen de zwarte cultuur, maar voor voetballers en atleten over de hele wereld herkenbaar en representatief zijn. Strijd gevolgd door overwinning of tragedie. Die gemene deler brengt hiphop en sport samen (de demografische en etnische kant buiten beschouwing gelaten).
Hoe dan ook, hiphop en sport zijn intiem verstrengeld en geven – individueel en samen – vorm aan diversiteit, cultuur, taal en identiteit. Kijk bijvoorbeeld naar onderstaande ESPN-reclame, waarin rapper Skee-Lo zijn culthit ‘I wish’ remixt.
Maar ik dwaal af. Charcoal Pitch FC, het fotografiebedrijf van Cole, richt zich op zwarte (hiphop)cultuur binnen het verenigingsvoetbal. Van de straten van Cuba en Angola tot de wateren in Indonesië en de iconische velden van Arsenal, Man City én Italiaanse voetbalclub en Feyenoord-tegenstander, AS Roma.
De minidocumentaire Hip-hop photographer Mel D. Cole goes to Rome volgt Cole tijdens zijn reis naar Rome, waar hij een wedstrijd van AS Roma bijwoont en fotografeert, vertelt vanuit een uniek perspectief op zowel voetbal als hiphop. De docu duurt slechts 12 minuten, maar geen seconde is verspild.
Het zal overigens niet als een verrassing komen dat Justin Kluivert een rolletje in de docu heeft – ik ben z'n rap met Noa Lang niet vergeten. ‘J.K., true story.’
En gewoon omdat het kan, deze ook nog even. ‘King of the jungle, young lion.’
Wat nou, voetbal?!
Trigger warning: mentions of ‘woke’.
De gouverneur van Florida, Republikein Ron DeSantis, heeft een controversieel verbod uitgevaardigd op het onderwijzen van onderwerpen die verband houden met de kritische rassentheorie4, onder de ‘originele’ titel ‘Stop-Woke (Wrongs to Our Kids and Employees) Act’.
In de kern is ‘woke’ (Afro-Amerikaans-Engelse variant van woken; wakker geworden) niets meer dan een term die verwijst naar het bewust zijn van racismeproblematiek en sociaal onrecht jegens minderheden in de samenleving. Maar aan beide kanten van het spectrum – door rechts als links, van bijna militante BLM-activisten en slachtofferrol-vererers tot krijsende Karens en rechtse populisten – is de term gekaapt, figuurlijk verkracht en dwingend vervormd tot een beschuldiging van doorgeslagen politieke correctheid, cancelcultuur en gedwongen zelfcensuur.
Woke is tot een toxische geuzennaam verworden, een stok om mee te slaan en polariserende, denigrerende, discriminerende, misogynistische, intolerante en racistische drek te verdedigen en justificeren.
DeSantis claimt herhaaldelijk dat ‘Florida is where woke goes to die’. Hij staart zich blind op een term die hij zelf niet eens kan definiëren en zijn achterban slikt het voor zoete koek. Een van de gevolgen van zijn ‘strijd tegen woke’ is dat een uitgever van studieboeken, Studies Weekly, in een poging de verkoop van hun boeken te beschermen, alle raciale materialen uit lesmateriaal tracht te wissen. Het bedrijf – en dan zeg ik het nog héél netjes – ‘herformuleerde’ de weigering van Rosa Parks5 om haar zitplaats in een bus af te staan, door te zeggen ‘ze kreeg te horen dat ze naar een andere stoel moest gaan vanwege de kleur van haar huid’. Deze versie werd nog verder ‘opgeschoond’ waarna elke verwijzing naar ras werd verwijderd.
“The law said African Americans had to give up their seats on the bus if a white person wanted to sit down.” But in an updated version, it’s as though race doesn’t exist at all. “She was told to move to a different seat,” it simply reads.
Maar Rosa Parks was niet zomaar een vermoeide naaister die weigerde haar zitplaats in een bus af te staan. Ze was een levenslange activiste die zich voor dat moment al tientallen jaren voor burgerrechten had ingezet. Ze zette haar activisme de rest van haar leven voort en vocht onder meer voor hervorming van het strafrecht en betaalbare huisvesting. Door alle referenties naar racisme, segregatie en huidskleur weg te laten, besmeur en bagatelliseer je de nalatenschap van Parks en haar voortdurende strijd voor gerechtigheid en rechtvaardigheid. Erger nog, je ‘whitewashed’ een gedeelde geschiedenis, kleineert de ervaringen van een hele bevolkingsgroep en zet deze weg als niet-bestaand.
Gelukkig heeft de uitgeverij de wijzigingen voorlopig ‘on hold’ gezet, na kritische vragen van The New York Times, maar deze voortdurende strijd is een zwakzinnige vorm van geschiedvervalsing, van misplaatste superioriteit en conservatisme die in volle glorie ontzettend lelijk zijn.
Wanneer een samenleving zo onvoorstelbaar doordrenkt is met racisme, wordt het racisme uiteindelijk onzichtbaar. Men herkent het niet meer, ziet het niet als zodanig en de volgende stap is ontkennen dat het bestaat. En dat is een gevaarlijke realiteit die op deze manier misselijkmakend dichtbij komt. De censuur is een stap dichter naar een samenleving waarin ongelijkheid en discriminatie eerder regel dan uitzondering worden, en de huidige en toekomstige generaties door gebrek aan kennis niet in staat zijn te begrijpen waarom dat verkeerd is.
Doorkronkelen is een gratis wekelijkse nieuwsbrief. Je hoeft dus niet te betalen om deze te ontvangen. Ik schrijf de nieuwsbrief met veel plezier, maar het kost wel tijd. En je weet wat ze zeggen, tijd is geld. Dus wil je me toch steunen? Dan kan je via Bunq.me een (kleine) donatie doen. Daar help je een freelancende schrijver ontzettend mee. Cheers!
Nog één ding…
Pier Eringa is officieel benoemd tot voorzitter van de raad van Commissarissen van Ajax. En hij zei bij Sven Kockelmann op Radio 1 gelijk wijze dingen.
Kort samengevat:
De organisatie van Ajax moet ‘professioneler’ worden. Het vertrek van Marc Overmars heeft laten zien dat ‘dingen in de club houtje-touwtje aan elkaar hingen’.
Er moet beter worden gekeken naar de vervanging van bestuurders. Eringa gaat een ‘successieplanning’ maken. ‘Als er iemand weggaat of weg moet, dan moeten op tijd de juiste mensen klaarstaan.’
En: ‘Er wordt hard gewerkt aan het vinden van een opvolger van Marc Overmars. Dat zal een kwestie van weken zijn. Er is iemand in beeld.’
P.S. Ajax, gefeliciteerd met de 123e verjaardag!
Het existentialisme is een 20e-eeuwse filosofische en literaire stroming die individuele vrijheid, verantwoordelijkheid en subjectiviteit vooropstelt. Het existentialisme beschouwt iedere persoon als een uniek wezen, verantwoordelijk voor eigen daden en eigen lot. De uitdaging van ieder individueel mens is om - in afwezigheid van een transcendente god - binnen zijn absurd en zinloos bestaan zijn vrijheid te gebruiken om een eigen ethos op te bouwen en zijn bestaan zodoende zin te geven.
Het absurdisme is een filosofische stroming waarin wordt gesteld dat het leven in essentie geen betekenis heeft, het onmogelijk is rationeel te verklaren waarom er leven is en dat iedere poging om de essentie van het heelal te ontrafelen gedoemd is te mislukken. Volgens absurdisten is het menselijk lijden het resultaat van vergeefse pogingen door individuen om reden of betekenis in de absurde kloof van het bestaan te vinden.
Microkosmos en macrokosmos zijn twee aspecten van een theorie ontwikkeld door de oude Griekse filosofen om de mens en zijn plaats in het heelal te beschrijven. Deze vroege denkers zagen de individuele mens als een kleine wereld (microkosmos), waarvan de samenstelling en structuur overeenkwamen met die van het heelal, of 'grote wereld' (macrokosmos).
Kritische rassentheorie (Engels: critical race theory, ook wel CRT) is een uit de Verenigde Staten afkomstige stroming die de effecten van ras en cultuur op iemands sociale status in een samenleving bestudeert in relatie tot recht en macht.
Uitgebreide definitie: ‘CRT erkent dat racisme in de structuur en het systeem van de Amerikaanse samenleving is ingebed. De individuele racist hoeft niet te bestaan om op te merken dat institutioneel racisme alomtegenwoordig is in de dominante cultuur. Dit is de analytische lens die CRT gebruikt bij het onderzoeken van bestaande machtsstructuren. CRT gaat ervan uit dat deze machtsstructuren gebaseerd zijn op blanke privileges en blanke suprematie, wat de marginalisering van gekleurde mensen in stand houdt. De CRT is van mening dat de blanke suprematie in de loop van de tijd wordt gehandhaafd door machtsstructuren in de samenleving, met name door de wet. Daarom onderzoekt de CRT de mogelijkheid om deze machtsverhoudingen uit te dagen en te veranderen, om te werken aan raciale bevrijding en om te voorkomen dat mensen ondergeschikt worden gemaakt door noties van ‘ras’.’
Rosa Louise Parks-McCauley was een Amerikaans burgerrechtenactiviste. Ze is vooral bekend geworden door haar verzetsdaad in 1955 waarbij ze weigerde haar zitplaats in het voor zwarten gereserveerde deel achterin af te staan aan blanke passagiers. Dit gebeurde toen het voor blanken gereserveerde voorste deel van de bus vol raakte.